آیا خرید بیت کوین امن است؟ در چند سال اخیر، ارز دیجیتالی مانند بیتکوین برای سرمایه‌گذاری در بین افراد، گزینه مهمی روی میز نبود؛ اما هم‌اکنون با افزایش محبوبیت بازار کریپتو و رد شدن قیمت بیتکوین از ۱۰۰ هزار دلار، دغدغه خیلی از سرمایه‌گذاران، امنیت بیتکوین بوده و تقریبا بیشتر آن‌ها این سوال را دارند که آیا خرید بیتکوین امن است؟
اگر شما هم این مقاله را می‌خوانید، قطعا بیتکوین به یکی از گزینه‌های محتمل شما برای سرمایه‌گذاری تبدیل شده در ارتباط با امنیت آن شک دارید. در این مقاله پیدار به بررسی امنیت بیتکوین برای سرمایه‌گذاری و خرید و فروش خواهیم پرداخت.
معرفی بیتکوین و فناوری زیرساختی آن
در اولویت اول، برای اینکه به میزان امنیت بیتکوین برای سرمایه‌گذاری پی ببریم، باید ببینیم که این فناوری دقیقا چیست و چه کاربردی برای افراد ایجاد می‌کند.
بیتکوین چیست؟
بیتکوین یک پول دیجیتال رمزنگاری شده است که توسط شخص یا تیمی به نام ساتوشی ناکاماتو در سال ۲۰۰۹ به‌وجود آمد و به بازار عرضه شد. جالب است بدانید که هویت مخترخ بیتکوین تا به امروز فاش نشده و بزرگ‌ترین معمای بازار کریپتو از سال ۲۰۰۹ تا به الان است.
اگر بخواهیم ساده‌تر این مفهوم را برای شما توضیح دهیم، بیتکوین ارزی رمزنگاری‌شده است که تنها در فضای دیجیتال وجود دارد، خرید و فروش می‌شود و انتقال پیدا می‌کند و بر خلاف ارزهای فیاتی مانند دلار و یورو، بیتکوین و سایر ارزهای دیجیتال هیچ نسخه فیزیکی ندارند.
فناوری بلاکچین و نقش آن در امنیت بیتکوین
یکی از دلایل اصلی که بیتکوین را به ارزی امن برای سرمایه‌گذاری و استفاده تبدیل کرده، استفاده از فناوری بلاکچین است. بلاکچین یک پایگاه داده توزیع‌شده و غیرمتمرکز است که تمام تراکنش‌های انجام‌شده در شبکه بیتکوین را در قالب «بلوک‌هایی» ثبت می‌کند و این بلوک‌ها به‌صورت زنجیره‌وار به یکدیگر متصل هستند. به همین دلیل هم هست که به آن بلاکچین و به فارسی «زنجیره بلوک» می‌گویند.
هر بلوک شامل اطلاعاتی مثل زمان تراکنش، مقدار بیتکوین جابه‌جا شده، آدرس فرستنده و گیرنده و همچنین کدی به‌نام هش است که امنیت داده‌ها را تضمین می‌کند. چون داده‌های هر بلوک به بلوک قبلی وابسته است، عملاً دستکاری یا تقلب در بلاکچین کار بسیار سختی است و به توان محاسباتی بسیار بالا و موافقت بیش از ۵۰ درصد از شبکه نیاز دارد. این ساختار باعث شده که بلاکچین، امنیتی بسیار بالا داشته باشد و نفوذ به آن تقریباً غیرممکن باشد.
استخراج (ماینینگ) بیتکوین چگونه انجام می‌شود؟
فرآیند ماینینگ یا استخراج بیتکوین، یکی از مهم‌ترین بخش‌های این شبکه است که علاوه بر ایجاد بیت‌کوین‌های جدید، امنیت شبکه را هم تأمین می‌کند. در این فرآیند، افرادی که به آن‌ها «ماینر» گفته می‌شود، با استفاده از دستگاه‌های مخصوص استخراج بیتکوین که دارای پردازنده‌هایی فوق قوی هستند، معادلات پیچیده ریاضی را حل می‌کنند تا یک بلوک جدید به زنجیره بلاکچین اضافه شود.
وقتی ماینرها این معادلات را حل می‌کنند، در واقع تراکنش‌های جدید را تایید و ثبت می‌کنند و در ازای آن، پاداشی به‌صورت بیتکوین دریافت می‌کنند. این پاداش هم انگیزه‌ای برای فعالیت در شبکه است و هم باعث می‌شود که فرآیند تأیید تراکنش‌ها غیرمتمرکز و ایمن باقی بماند. بنابراین، ماینینگ نه تنها روشی برای تولید بیتکوین است، بلکه نقش مهمی در تضمین امنیت و پایداری شبکه بیتکوین ایفا می‌کند.
جالب است بدانید که امروزه استخراج بیتکوین به یکی از شغل‌های محبوب در سراسر جهان تبدیل شده و حتی بسیاری از افراد، نهادها و دولت‌ها دارای مزارع استخراج بیتکوین هستند که شامل زمین‌های بزرگ با صدها دستگاه ماینر است.
امنیت ذاتی بیتکوین: چرا بیتکوین امن است؟
دلیل اینکه چرا بیتکوین امن است، چند ویژگی اصلی آن است که در این بخش به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
غیرمتمرکز بودن شبکه
یکی از اصلی‌ترین دلایل امنیت بیتکوین، غیرمتمرکز بودن آن است. برخلاف بانک‌ها یا سیستم‌های مالی سنتی که توسط یک نهاد یا دولت کنترل می‌شوند، شبکه بیتکوین بین هزاران نود (node) در سراسر جهان توزیع شده است. هیچ نقطه مرکزی وجود ندارد که هکرها بتوانند به آن نفوذ کنند یا دولتی بتواند آن را کنترل و یا خاموش کند.
این ساختار غیرمتمرکز باعث می‌شود که شبکه بیتکوین در برابر دخالت‌های بیرونی مقاومت بالایی داشته باشد. حتی اگر بخشی از شبکه از کار بیفتد، باقی نودها به فعالیت خود ادامه می‌دهند و امنیت و یکپارچگی سیستم حفظ می‌شود.
باید بدانید که غیرمتمرکز بودن علاوه بر اینکه امنیت خرید بیتکوین را تا حد زیادی بالا می‌برد، باعث می‌شود تا افراد بتوانند بیتکوین و سایر ارزهای دیجیتال را بدون نیاز به افشای هویت و کاملا ناشناس انتقال دهند و به همین دلیل است که امروزه برای انتقال پول به کشوری دیگر و یا انجام معاملات بزرگ، برخی از افراد از بیتکوین استفاده می‌کنند.
الگوریتم اجماع اثبات کار (PoW)
الگوریتم اجماعی که بیتکوین از آن استفاده می‌کند، اثبات کار یا Proof of Work نام دارد. این الگوریتم تضمین می‌کند که تنها زمانی یک بلوک جدید به بلاکچین اضافه شود که تعداد زیادی از ماینرها بر سر آن به توافق برسند.
حل این معادلات رمزنگاری شده نیازمند قدرت پردازشی بسیار بالایی است، بنابراین تقلب در آن هم هزینه‌بر و سخت است.
همین مکانیزم باعث می‌شود که اضافه شدن بلوک‌های تقلبی یا تراکنش‌های نامعتبر تقریباً غیرممکن شود، مگر اینکه فردی بیش از ۵۰٪ از کل قدرت پردازشی شبکه را در اختیار بگیرد؛ که در عمل بسیار دشوار و پرهزینه بوده یا می‌توانیم بگوییم چنین اتفاقی از لحاظ منطقی غیرممکن است.
رمزنگاری پیشرفته و هش تراکنش‌ها
تمام تراکنش‌هایی که در شبکه بیتکوین انجام می‌شوند، با استفاده از الگوریتم‌های رمزنگاری بسیار قوی ایمن‌سازی می‌شوند. هر تراکنش دارای یک کد یکتا و منحصربه‌فرد است که به آن «هش» گفته می‌شود. این هش مانند اثر انگشت تراکنش است و اگر کسی بخواهد حتی یک بیت از داده‌های تراکنش را تغییر دهد، کل هش عوض شده و تراکنش نامعتبر می‌شود.
همچنین برای انجام تراکنش، کاربران باید از کلیدهای خصوصی خود استفاده کنند که تنها در اختیار خودشان است. همین رمزنگاری باعث می‌شود که دسترسی غیرمجاز به بیتکوین دیگران، به‌شدت سخت و تقریبا غیر ممکن باشد و امنیت خرید بیتکوین بالا برود.
نقش جامعه توسعه‌دهندگان و نظارت مداوم
یکی دیگر از دلایل پایداری و امنیت بیتکوین، وجود یک جامعه فعال از توسعه‌دهندگان و متخصصان حوزه امنیت سایبری است که به‌طور مداوم کدهای بیتکوین را بررسی، به‌روزرسانی و بهینه‌سازی می‌کنند.
این جامعه متن‌باز (Open Source) به‌صورت داوطلبانه و شفاف کار می‌کند و هرگونه آسیب‌پذیری یا باگ امنیتی در سریع‌ترین زمان ممکن شناسایی و اصلاح می‌شود. همچنین با پیشرفت فناوری، تغییرات و به‌روزرسانی‌هایی در شبکه اعمال می‌شود تا بیتکوین در برابر تهدیدات جدید هم ایمن باقی بماند. به بیان ساده‌تر با وجود این جامعه توسعه‌دهنده و امنیتی، امنیت خرید بیتکوین روز به روز بالا می‌رود و اگر سال گذشته را با الان بیتکوین مقایسه کنید، می‌بینید که اتفاقات امنیتی در بازار کریپتو کمرنگ‌تر شده‌اند.
ریسک‌های مرتبط با خرید و نگهداری بیتکوین
نتیجه‌ای که می‌توانیم از بخش‌های قبلی بگیریم این است که امنیت خرید بیتکوین بسیار بالا بوده و امروزه سرمایه‌گذاری در بازار کریپتو همانند سایر دارایی‌ها از جمله طلا، دلار و بازار بورس، یک روش مطمئن برای سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. حتی افراد زیادی هم وجود دارند که خرید بیتکوین را به سرمایه‌گذاری روی دارایی کم‌خطری مانند طلا ترجیح می‌دهند.
به هر حال، خرید بیتکوین با تمام مزایا و امنیت بالایی که دارد، با ریسک‌هایی هم همراه است و شما هیچ بازار مالی را پیدا نخواهید کرد که سرمایه‌گذاری در آن بدون ریسک باشد. در این بخش ریسک‌های احتمالی خرید و نگهداری بیتکوین را بررسی خواهیم کرد.
نوسانات قیمتی و ریسک سرمایه‌گذاری
بر خلاف بازار مالی همچون بورس ایران که دامنه نوسان در آن محدود است و قیمت تا سقف مشخصی می‌تواند رشد یا کاهش یابد، در بازار کریپتو اوضاع اینگونه نیست و دامنه نوسان نامحدود است. همچنین بازار ارزهای دیجیتال و بیتکوین یک بازار ۲۴ ساعته است و تعطیلی ندارد. این دو مورد باعث می‌شود که در کوتاه‌مدت یا حتی بازه چندماهه شاهد نوسانات قیمتی زیادی از سوی بیتکوین یا سایر ارزهای دیجیتال باشیم.
به عنوان مثال، شما ممکن است در عرض یک روز و یا حتی یک ساعت، نوسان ۱۰ درصدی بیتکوین را ببینید که این می‌تواند به عنوان یک سرمایه‌گذار کوتاه‌مدت و یا حتی بلندمدت (در مواقع نادر) شما را کمی اذیت کند. پس بهتر است برای سرمایه‌گذاری خود حد ضرر و مدیریت سرمایه داشته باشید و قبل از خرید بیتکوین، وضعیت تکنیکال و فاندامنتال آن را به دقت بررسی کنید.
ریسک‌های قانونی و نظارتی در کشورهای مختلف
با اینکه بیتکوین فناوری بسیار شگفت‌انگیزی است و انقلابی در صنعت مالی به پا کرده، اما به دلیل جدید بودن، بسیاری از کشورها هنوز آن را به‌طور رسمی نپذیرفته‌اند و قوانین مشخصی برای استفاده از بیتکوین و سایر ارزهای دیجیتال در آن وجود ندارد.
به عنوان مثال ممکن است در برخی کشورها، ناگهان امکان خرید و فروش ارزهای دیجیتال ممنوع شود و یا نهادهای قانونی به دلایل متعدد صرافی‌های کریپتو را برای مدت نامعلومی غیر فعال کنند. برای کاهش این ریسک، بهتر است اگر بیتکوین خریداری می‌کنید، آن را به جای صرافی در کیف پول‌های معتبر ارز دیجیتال مانند تراست ولت، متامسک، سیف پل و حتی کیف پول‌های سخت‌افزاری نگهداری کنید.
مخاطرات هک صرافی‌ها و کیف پول‌ها
با اینکه در سال‌های گذشته، به مراتب شاهد افزایش امنیت خرید بیتکوین و دیگر ارزهای دیجیتال بودیم، اما هنوز هم گروه‌ها و هکرهایی وجود دارند که صرافی‌های کریپتویی و کیف پول‌ها را هک کنند و این کار، راه کسب درآمد اصلی بسیاری از این افراد است.
در نظر داشته باشید که دزدی و هک در بازار کریپتو کمی با مسائلی مانند هک حساب بانکی متفاوت است. به این صورت که اگر حساب بانکی شما هک شود، شما به راحتی می‌توانید با پیگیری قانونی، حسابی که پول شما به آن رفته را شناسایی کرده و به احتمال زیاد، سرمایه خود را پس بگیرید، اما این موضوع درباره بیتکوین به اینگونه نیست.
اگر حساب کیف پول یا صرافی شما هک شود، به دلیل ویژگی غیرمتمرکز بودن و غیر قابل شناسایی بودن تراکنش‌های بیتکوین، احتمال خیلی کمی دارد که بتوانید دوباره سرمایه خود را بازگردانید. برای جلوگیری از این ریسک بهتر است در اولویت اول، ارزهای دیجیتال خود را در بلندمدت در صرافی نگه ندارید، از ابزارهای تغییر آی‌پی نامعتبر دوری کرده و کیف پول ارز دیجیتال خود را به سایت‌های مشکوک و ناشناخته متصل نکنید.
کلاهبرداری‌ها و پروژه‌های مشکوک در بازار کریپتو
کلاهبرداران فقط از طریق هک کردن، سرمایه شما را مورد حمله قرار نمی‌دهند و روش‌های دیگری هم دارند. به دلیل اینکه در حال حاضر، ساخت توکن در بازار کریپتو بسیار آسان شده و با چند کلیک قابل انجام انجام است، بسیاری از افراد و حتی اینفلوئنسرهای بزرگ که دارای مخاطبان زیادی هستند، اقدام به ساخت توکن‌های بدون کاربرد و تشویق افراد به خرید آن می‌کنند.
در مرحله بعد، به دلیل اینکه حجم پول کمی روی آن توکن موجود است، با چند هزار دلار خرید قیمت چندصد درصد پامپ می‌کند و افراد بیشتری تمایل پیدا می‌کنند که آن را بخرند و در اینجا سرمایه سازنده توکن چند برابر می‌شود؛ اما خریداران توکن به دلیل اینکه دیگر تقاضایی در کار نیست امکان فروش آن را ندارند و در دام کلاهبرداری می‌افتند.
به همین علت بهتر است قبل از خرید هر ارز دیجیتال ابتدا اطلاعات و اعتبار آن را بررسی کنیم و مطمئن شویم که آیا نقدینگی در آن توکن بالا است یا خیر. برای این کار سایت‌های معتبر وجود دارد که تنها می‌توانید با جستجوی ارز مورد نظر خود در آن، اطلاعات فاندامنتال آن را مشاهده کنید و تا حد زیادی به اعتبار آن پی ببرید.
| نوع ریسک | توضیح مختصر | راهکار پیشنهادی |
| نوسانات شدید قیمتی | بیتکوین دامنه نوسان نامحدود دارد و ممکن است در زمان کوتاه نوسان‌های شدید (مثلاً ۱۰٪ در یک روز) را تجربه کند. | تعیین حد ضرر، مدیریت سرمایه، تحلیل تکنیکال و فاندامنتال پیش از خرید |
| ریسک‌های قانونی و نظارتی | در برخی کشورها قوانین ارزهای دیجیتال شفاف نیست یا ممکن است ناگهانی ممنوع شوند. | نگهداری بیتکوین در کیف پول‌های شخصی و معتبر به‌جای صرافی‌ها |
| خطر هک صرافی یا کیف پول | در صورت هک کیف پول یا صرافی، بازگرداندن سرمایه تقریباً غیرممکن است به دلیل ماهیت غیرمتمرکز و غیرقابل ردیابی بیتکوین. | استفاده از کیف پول سخت‌افزاری، پرهیز از سایت‌های مشکوک و ابزارهای تغییر آی‌پی نامعتبر |
| کلاهبرداری و توکن‌های مشکوک | پروژه‌های تقلبی با وعده سود بالا و پامپ‌های دروغین، افراد را به خرید توکن‌های بی‌ارزش و بی‌کاربرد ترغیب می‌کنند. | بررسی اطلاعات پروژه از طریق منابع معتبر مانند CoinMarketCap |
| مشکلات نقدشوندگی در پروژه‌های ناشناس | بعضی از پروژه‌ها حجم معاملات پایینی دارند و در زمان فروش دچار مشکل می‌شوید. | انتخاب پروژه‌هایی با حجم معاملات بالا و نقدینگی مناسب |
| دسترسی فنی ضعیف یا اشتباه انسانی | گم کردن کلید خصوصی، پاک شدن اپلیکیشن کیف پول یا اشتباه در انتقال آدرس می‌تواند منجر به از دست رفتن همیشگی سرمایه شود. | بک‌آپ‌گیری مطمئن از کلیدها و عبارات بازیابی، دقت هنگام انتقال |
راهکارهای افزایش امنیت هنگام خرید و نگهداری بیتکوین
با اینکه خرید بیتکوین ریسک‌هایی را به همراه دارد، اما شما می‌توانید با چند راهکار ساده از این ریسک‌ها دوری کنید و امنیت سرمایه‌گذاری خود را افزایش دهید. در این بخش این راهکارها را به‌طور کامل بررسی خواهیم کرد.
انتخاب کیف پول امن و مناسب
در اولویت اول، اگر قرار است روی بیتکوین سرمایه‌گذاری بلندمدت انجام دهید، بهتر آن را در صرافی نگهداری نکنید. در اولویت دوم باید از کیف پول امن و مناسب استفاده کنید تا درگیر کلاهبرداری و هک نشوید. به‌طور کلی دو نوع اصلی کیف پول ارز دیجیتال وجود دارند که عبارت‌اند از کیف‌پول‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری.
کیف پول‌های نرم‌افزاری مانند متامسک، تراست ولت، سیف پل و …. به راحتی روی گوشی تلفن همراه شما نصب می‌شوند و قابل استفاده هستند. کیف پول‌های سخت‌افزاری هم دستگاه‌های فیزیکی هستند که شما می‌توانید از مراکز معتبر آن‌ها را خریداری کرده، به کامپیوتر خود متصل کنید و بیت‌کوین‌های خود را به آن انتقال دهید. لازم به ذکر است که اگر سرمایه زیادی دارید و مبلغ بالایی روی بیتکوین و دیگر ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری کرده‌اید، استفاده از کیف پول سخت‌افزاری به دلیل عدم اتصال به اینترنت و امکان نگهداری ارزها به‌صورت آفلاین، گزینه امن‌تری است.
استفاده از احراز هویت دو مرحله‌ای (2FA)
یکی از ساده‌ترین و در عین حال مؤثرترین روش‌ها برای افزایش امنیت حساب کاربری در صرافی‌ها و کیف پول‌های دیجیتال، فعال‌سازی احراز هویت دو مرحله‌ای (Two-Factor Authentication یا 2FA) است.
با فعال‌سازی این قابلیت، علاوه بر وارد کردن رمز عبور اصلی، باید کدی موقتی که از طریق اپلیکیشن‌هایی مثل Google Authenticator یا پیامک دریافت می‌کنید نیز وارد کنید. این کار باعث می‌شود حتی اگر رمز عبور شما توسط فردی لو برود، بدون دسترسی به کد دوم امکان ورود به حساب‌تان وجود نداشته باشد.
نکات مهم در انتخاب صرافی معتبر
انتخاب صرافی مناسب نقش کلیدی در حفظ امنیت سرمایه شما دارد. همیشه سعی کنید از صرافی‌هایی استفاده کنید که سابقه خوبی دارند، دارای تیم پشتیبانی فعال هستند دارای محبوبیت زیادی بین افراد فعال در بازار کریپتو هستند. اگر قصد دارید تا از صرافی‌های خارجی و بین‌المللی استفاده کنید، در سایت coinmarketcap می‌توانید لیستی از صرافی‌ها را به‌صورت رتبه‌بندی‌شده بر اساس اعتبار مشاهده کنید.
اهمیت به‌روزرسانی‌های نرم‌افزار و کیف پول
یکی از اشتباهات مرسوم افراد فعال در بازار کریپتو این است که نرم‌افزار کیف پول یا اپلیکیشن‌های مرتبط با ارز دیجیتال خود را به‌موقع به‌روزرسانی نمی‌کنند. این موضوع می‌تواند باعث ایجاد آسیب‌پذیری‌های امنیتی جدی شود و راه هکرها را برای دسترسی به حساب‌‌های شما در اپلیکیشن‌ها آسان‌تر کند.
توسعه‌دهندگان به‌طور مداوم روی برطرف کردن باگ‌ها و تقویت امنیت کار می‌کنند. به همین دلیل، همیشه باید از آخرین نسخه نرم‌افزار کیف پول و سیستم‌عامل خود استفاده کنید تا در برابر حملات احتمالی امنیت بالایی داشته باشید.
استراتژی‌های مدیریت ریسک سرمایه‌گذاری در بیتکوین
همان‌طور که بیتکوین می‌تواند سودآور باشد، نوسانات شدید آن هم می‌تواند باعث ضرر شود. به همین دلیل، لازم است برای سرمایه‌گذاری در بیتکوین استراتژی مشخصی برای خود ترسیم کرده و حتما یک برنامه برای خرید پله‌ای داشته باشید. در خرید پله‌ای سرمایه شما به چند بخش تقسیم خواهد شد و سپس بخش به بخش با کاهش قیمت بیتکوین، خرید توسط شما انجام می‌گیرد. با این کار میانگین خرید و ریسک سرمایه‌گذاری شما کم خواهد شد و با افزایش قیمت بیتکوین در بلندمدت، زودتر به سود خواهید رسید.
همچنین نکات تکمیلی دیگری هم هست که در این خصوص باید رعایت کنید. اول اینکه هیچ‌گاه تمام سرمایه خود را وارد بازار کریپتو نکنید. دوم، سعی کنید همیشه از اخبار معتبر پیروی کرده و از تصمیم‌گیری‌های احساسی خودداری کنید و فارق از توجه به حرکات قیمت، تحلیلی عمیق از ارز دیجیتال مورد نظر خود برای سرمایه‌گذاری داشته باشید.
نکات مهم قبل از خرید بیتکوین که باید بدانید
نکاتی وجود دارند که اگر پیش از خرید بیتکوین یا هر ارز دیجیتال دیگری آن‌ها را در نظر بگیرید، احتمال سود کردن شما بسیار بیشتر خواهد شد. در این بخش به بررسی این نکات می‌پردازیم.
تشخیص پروژه‌های معتبر از کلاهبرداری‌ها
قبل از خرید هر ارز دیجیتال، از جمله بیتکوین، باید مطمئن شوید که با یک پروژه واقعی و معتبر روبه‌رو هستید. گرچه بیتکوین خودش شناخته‌شده‌ترین و اولین ارز دیجیتال دنیاست، اما بسیاری از افراد سودجو ممکن است با نام آن یا پروژه‌های مشابه، افراد را فریب دهند.
برای تشخیص پروژه‌های معتبر باید به مواردی مثل تیم توسعه‌دهنده، سابقه فعالیت، وایت‌پیپر (Whitepaper)، و فهرست شدن آن در سایت‌های معتبری مانند CoinMarketCap یا CoinGecko توجه کنید. در صورتی که پروژه‌ای شفافیت کافی نداشته باشد یا فقط روی وعده‌های بزرگ تبلیغ کند، احتمال کلاهبرداری در آن بسیار زیاد است و بهتر است آن را خریداری نکنید.
ارزیابی شرایط بازار و تحلیل روند قیمت
یکی دیگر از نکاتی که قبل از خرید بیتکوین باید به آن توجه کنید، بررسی وضعیت فعلی بازار و تحلیل روند قیمتی آن است. بازار کریپتو نوسانات زیادی دارد و تصمیم‌گیری بدون تحلیل می‌تواند منجر به خرید در نقطه‌ای نامناسب و در نتیجه، ضرر مالی شود.
با استفاده از روش‌هایی مانند تحلیل تکنیکال (بر پایه نمودارها و داده‌های گذشته) و تحلیل فاندامنتال (بر پایه اخبار، وضعیت بازار جهانی و اقتصاد کلان) می‌توانید زمان مناسب‌تری برای ورود به بازار انتخاب کنید. برای تحلیل تکنیکال و بررسی وضعیت قیمت بر اساس نمودار، می‌توانید به سایت تریدینگ‌ویو مراجعه کنید.
نکات حقوقی و وضعیت قوانین در کشور شما
یکی از مسائل بسیار مهمی که بسیاری از سرمایه‌گذاران تازه‌کار نادیده می‌گیرند، وضعیت قانونی بیتکوین و سایر ارزهای دیجیتال در کشور محل زندگی‌شان است. قبل از هرگونه خرید، باید بدانید که آیا نگهداری، خرید و فروش بیتکوین در کشور شما قانونی است یا خیر؟ آیا صرافی‌ها مجاز به فعالیت هستند؟ آیا باید مالیات پرداخت کنید؟
عدم آگاهی از این قوانین می‌تواند مشکلات جدی برای شما ایجاد کند، از بلوکه شدن دارایی گرفته تا جریمه‌های قانونی. به همین دلیل، توصیه می‌شود همیشه از منابع رسمی یا مشورت با متخصصان حقوقی برای آگاهی از وضعیت قانونی ارزهای دیجیتال در منطقه خودتان استفاده کنید.
مقایسه بیتکوین با سایر دارایی‌ها از نظر امنیت و ریسک
بیتکوین در سال‌های اخیر و از زمانی که به بالای ۶۰ هزار دلار رسید تا به الان (آگوست ۲۰۲۵) که قیمت آن در بالای محدوده ۱۰۰ هزار دلار حرکت می‌کند، توانسته است تا محبوبیت زیادی بین سرمایه‌گذاران کسب کرده و در کنار بازارها و دارایی‌های معتبری مانند سهام و اوراق قرضه، به یکی از گزینه‌های سرمایه‌گذاری اصلی بین افراد تبدیل شود؛ اما تفاوت اصلی بیتکوین با این نوع داریی‌ها در چیست؟
بیتکوین در مقابل سهام و اوراق قرضه
سهام و اوراق قرضه سال‌ها است به‌عنوان گزینه‌های اصلی سرمایه‌گذاری شناخته می‌شوند. سهام معمولاً نشان‌دهنده مالکیت بخشی از یک شرکت است و ممکن است سود سهام یا افزایش قیمت به همراه داشته باشد. اوراق قرضه نیز نوعی بدهی هستند که دولت یا شرکت‌ها در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهند و معمولاً بازدهی ثابت دارند.
در مقابل، بیتکوین یک دارایی دیجیتال است که نه سود سهام دارد و نه بازدهی تضمین‌شده، اما پتانسیل رشد قیمتی بسیار بالایی دارد. تفاوت اصلی در این است که سهام و اوراق معمولاً با عملکرد اقتصادی یا وضعیت شرکت‌ها مرتبط هستند، ولی بیتکوین بیشتر تحت‌تأثیر عرضه و تقاضا، فضای جهانی کریپتو و احساسات بازار قرار دارد. در حالی که سهام و اوراق قرضه برای سرمایه‌گذاری‌های محافظه‌کارانه‌تر مناسب هستند، بیتکوین گزینه‌ای پرریسک‌تر ولی با پتانسیل بازدهی بالاتر است.
به بیان ساده‌تر، ممکن است با خرید بیتکوین، اگر بازار نزولی باشد، در مقایسه با بازار سهام و اوراق قرضه، ضرر بیشتری را متحمل شوید؛ اما در صورت صعودی بودن بازار کریپتو، سود بیشتری کسب خواهید کرد. همچنین با توجه به وضعیت و تحریم‌هایی که در علیه کشور ما در حال اجرا هستند، امکان خرید سهام‌های بین‌المللی توسط افراد ساکن در این کشور وجود نداشته و شما باید برای انجام این کار، از طریق واسطه اقدام کنید که امنیت پایینی دارد. در مقابل شما در ایران می‌توانید به‌راحتی بیتکوین خریداری کرده و مالک دارایی خود باشید.
بیتکوین در مقابل املاک و مستغلات
سرمایه‌گذاری در املاک و مستغلات یکی از قدیمی‌ترین و پایدارترین روش‌های افزایش و حفظ سرمایه مخصوصا در ایران که یک کشور تورمی است، محسوب می‌شود. اگرچه این روش میزان سرمایه بالایی می‌طلبد. یعنی اگر یک فرد چند میلیارد تومان پول داشته باشد، بهتر است که به‌جای سرمایه‌گذاری در بازار ارزهای دیجیتال، به املاک و مستغلات روی بیاورد؛ زیرا این کار ریسک بسیار پایینی در بازه زمانی ۳ الی ۵ ساله دارد و بسیاری از متخصص‌ها در ایران معتقد هستند که ریسک سرمایه‌گذاری روی املاک در ایران در بلندمدت نزدیک به صفر است!
با این حال اگر سرمایه بالای چند میلیارد تومان نداشته باشید، عملا امکان سرمایه‌گذاری در بازار املاک را نخواهید داشت و در عوض، بیتکوین به شما این امکان را می‌دهد که حتی با ۱۰۰ هزار تومان روی آن سرمایه‌گذاری کنید.
بیتکوین در برابر سایر ارزهای دیجیتال
اگرچه بیتکوین اولین و محبوب‌ترین ارز دیجیتال دنیا است، اما تنها گزینه موجود در بازار نیست. هزاران ارز دیجیتال دیگر وجود دارند که هرکدام هدف، کاربرد و ساختار خاص خود را دارند؛ مثل اتریوم، سولانا، ریپل و کاردانو.
یکی از مزیت‌های بیتکوین نسبت به بسیاری از آلت‌کوین‌ها (ارزهای دیجیتال غیر از بیتکوین) پایداری، پذیرش جهانی و امنیت بالاتر آن است. با این حال، آلت‌کوین‌ها می‌توانند بازدهی‌های بیشتری در بازه‌های زمانی کوتاه‌تر داشته باشند، هرچند که ریسک آن‌ها نیز بیشتر است.
به همین دلیل، پیشنهاد ما این است که اگر قصد سرمایه‌گذاری در بازار کریپتو را دارید، بهتر است که سرمایه خود را به چند بخش تقسیم کرده و سبدی متنوع از بیتکوین و چند ارز دیجیتال دیگر داشته باشید. علاوه بر این، با توجه به پایداری بیشتر بیتکوین، بهتر است که درصد بیشتری از سبد سرمایه‌گذاری شما شامل این ارز دیجیتال باشد. در ادامه می‌توانید جدولی از مقایسه بیتکوین با سایر دارایی‌ها برای سرمایه‌گذاری را مشاهده کنید:
| ویژگی | بیتکوین (Bitcoin) | سهام (Stocks) | اوراق قرضه (Bonds) | املاک و مستغلات (Real Estate) | آلت‌کوین‌ها (Altcoins) |
| ریسک | بالا (نوسانات قیمتی شدید، تحت‌تأثیر عرضه و تقاضا و احساسات بازار) | متوسط تا بالا (بستگی به شرکت و وضعیت بازار) | پایین تا متوسط (بازدهی ثابت، ریسک کمتر) | بسیار پایین در بلندمدت (به‌ویژه در کشورهای تورمی مانند ایران) | بالاتر (نوسانات قیمتی بیشتر و احتمال پروژه‌های ناموفق) |
| نقدشوندگی | بالا (خرید و فروش آسان در هر زمان) | بالا (بستگی به حجم معاملات سهام دارد) | متوسط تا بالا (بستگی به نوع اوراق و بازار ثانویه) | پایین (فرایند زمان‌بر و پیچیده فروش) | متغیر (بستگی به محبوبیت و حجم معاملات ارز دیجیتال دارد) |
| امنیت | بالا (شبکه بزرگ‌تر و غیرمتمرکزتر، سابقه اثبات‌شده) | بالا (تحت نظارت نهادهای مالی) | بالا (تضمین شده توسط دولت یا شرکت) | بالا (دارایی فیزیکی با ارزش ذاتی) | متغیر (بستگی به تکنولوژی و امنیت شبکه هر ارز دارد) |
| بازده | پتانسیل رشد قیمتی بسیار بالا، اما بدون سود تضمین‌شده | پتانسیل رشد قیمت و سود سهام، اما بدون تضمین | بازدهی ثابت و تضمین‌شده | حفظ و افزایش سرمایه، به‌ویژه در بلندمدت، اما بدون تضمین بازدهی | پتانسیل بازدهی بسیار بالا در کوتاه‌مدت، اما با ریسک بیشتر |
| سرمایه اولیه مورد نیاز | بسیار کم (حتی با ۱۰۰ هزار تومان) | متغیر (بستگی به قیمت سهام) | متغیر (بستگی به ارزش اوراق) | بسیار بالا (چندین میلیارد تومان) | متغیر (بستگی به قیمت ارز دیجیتال) |
| دسترسی (برای ایرانیان) | بالا (خرید مستقیم و مالکیت دارایی) | پایین (نیاز به واسطه و ریسک امنیتی به دلیل تحریم‌ها) | پایین (نیاز به واسطه و ریسک امنیتی به دلیل تحریم‌ها) | بالا (خرید و فروش آسان در داخل کشور) | بالا (خرید مستقیم و مالکیت دارایی) |
پیش‌بینی‌ها و تاثیر عوامل اقتصادی و پذیرش عمومی
عوامل بسیار مهمی روی آینده قیمتی بیتکوین و کل بازار کریپتو، تاثیرگذار هستند و با در نظر گرفتن آن‌ها در حین سرمایه‌گذاری، احتمال کسب سود شما بیشتر خواهد شد. در این بخش به این عوامل اشاره می‌کنیم.
تاثیر افزایش پذیرش عمومی و شرکت‌های بزرگ
از جمله اخباری که باید درباره بیتکوین دنبال کنید، اخبار پذیرش بیتکوین در جوامع مختلف و مخصوصا شرکت‌های بزرگ است. تاریخچه بیتکوین ثابت می‌کند که هرچقدر این ارز دیجیتال توسط کشورها و شرکت‌های مختلف پذیرفته و مورد استفاده قرار گرفته شده، قیمت آن صعودی بوده و رشد داشته است.
تاثیر شرایط کلان اقتصادی و سیاست‌های مالی جهانی
بازار کریپتو یک بازار مالی محسوب می‌شود و تمامی بازارهای مالی، تحت تاثیر زیاد سیاست‌های مالی جهانی مانند تعیین شاخصی مثل نرخ بهره و شرایط کلان اقتصادی و سیاسی هستند. به عنوان مثال افزایش نرخ تورم در کشورهای بزرگی مانند آمریکا می‌تواند قیمت بیتکوین را در بازه میان‌مدت و بلندمدت افزایش دهد.
رویدادهای تاثیرگذار دیگری هم روی بازار کریپتو وجود دارند که تا حدی از پیش‌بینی ما خارج هستند. به عنوان مثال رویدادی مثل «جنگ» نه تنها روی بازار کریپتو بلکه روی تمام بازارهای مالی تاثیر منفی می‌گذارند و باعث نزولی شدن روند آن‌ها خواهند شد.
جمع‌بندی
در مطلب آیا خرید بیت کوین امن است، با بررسی امنیت بیتکوین همراه شما بودیم. در نهایت، باید بدانید که بیتکوین راهی معتبر برای سرمایه‌گذاری است و جدا از ریسکی که باید برای تمام بازارهای مالی در نظر بگیرید، در صورتی که نکات امنیتی را رعایت کنید، خرید و نگهداری بیتکوین برای بلندمدت امن است و با بازدهی بالایی دارد.
نکاتی از جمله نگهداری از بیتکوین در کیف پول معتبر و خارج از صرافی‌ها، عدم اتصال کیف پول به سایت‌های نامعتبر، بررسی فاندامنتال ارز مورد نظر قبل از خرید و داشتن مدیریت سرمایه و سبد سرمایه‌گذاری، از جمله مواردی هستند که سرمایه‌گذاری شما را روی بیتکوین و ارزهای دیجیتال امن‌تر می‌کنند.
سوالات متداول
۱- آیا بیتکوین واقعا امن است؟ بله. بیتکوین اکنون به عنوان یکی از روش‌های سرمایه‌گذاری امن محسوب می‌شود؛ اما مانند هر بازار مالی دیگری، ریسک‌های مختص به خودش را هم دارد.
۲- بهترین روش نگهداری بیتکوین چیست؟ بهترین و امن‌ترین روش نگهداری بیتکوین، نگهداری از آن در کیف پول‌های ارز دیجیتال معتبری مانند تراست ولت، متامسک، سیف پل و یا کیف پول‌های سخت‌افزاری است.
۳- چگونه ریسک‌های قانونی بیتکوین را کاهش دهم؟ با نگهداری بیتکوین در کیف پول‌های معتبر و خرید آن از صرافی‌های معتبر و قانونی می‌توانید ریسک‌های قانونی سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهید.
۴- تفاوت کیف پول گرم و سرد چیست؟ کیف پول‌های گرم که همان کیف پول‌های نرم‌افزاری هستند، دارایی کاربران را به‌صورت آنلاین و کیف پول‌های گرم دارایی‌ها را به‌صورت آفلاین ذخیره می‌کنند. می‌توانیم بگوییم که در مبالغ بالا، کیف پول‌های سرد می‌توانند در مقایسه با کیف پول‌های گرم امن‌تر باشند.
۵- چگونه از کلاهبرداری‌ها در بازار کریپتو جلوگیری کنم؟ با رعایت نکاتی از جمله نگهداری از بیتکوین در کیف پول‌های امن، عدم استفاده از ابزارهای تغییر آی‌پی نامعتبر، کلیک نکردن روی لینک‌های مشکوک و عدم اتصال کیف پول‌تان به سایت‌های مشکوک می‌توانید از کلاهبرداری در بازار کریپتو جلوگیری کنید.
