متاورس چیست؟ متاورس نوعی جهان دیجیتال نوظهور است که در آن، کاربران از طریق شخصیت‌های مجازی (آواتارها) در فضاهایی سه‌بعدی حضور می‌یابند و فعالیت‌هایی مشابه دنیای واقعی انجام می‌دهند. این مفهوم، ترکیبی از فناوری‌های واقعیت مجازی، واقعیت افزوده، بلاک‌چین و وب ۳ است که ساختاری پویا، تعاملی و چندلایه را پدید می‌آورد.با گسترش کاربردهای متاورس در حوزه‌هایی مانند آموزش، تجارت، سرگرمی و حتی سلامت، درک صحیح این پدیده برای بسیاری از افراد به یک ضرورت تبدیل شده است.

اگر می‌خواهد بدانید که متاورس چیست و چه رسالتی در دنیای کنونی دارد جای درستی آمده‌اید. این مطلب از مجله پیدار با نگاهی جامع و مرحله‌به‌مرحله به مفهوم متاورس، نحوه عملکرد آن، زیرساخت‌های فنی، فرصت‌های اقتصادی و مسیرهای ورود به این فضا می‌پردازد.

متاورس چیست؟

متاورس در واقع نوعی فضای دیجیتال سه‌بعدی و مشترک است که کاربران در آن می‌توانند به‌صورت زنده، با یکدیگر تعامل داشته باشند، تجربه‌های متنوعی را رقم بزنند و مالک دارایی‌های مجازی باشند. برخلاف صفحات اینترنتی یا شبکه‌های اجتماعی که صرفاً اطلاعات را نمایش می‌دهند، متاورس بستری تعاملی، ماندگار و قابل توسعه ارائه می‌کند که کاربران در آن نقش فعال دارند.

این فضا مبتنی بر فناوری‌هایی مانند واقعیت مجازی (VR)، واقعیت افزوده (AR)، بلاک‌چین، وب ۳ و هوش مصنوعی است که به‌صورت هم‌زمان عمل کرده و امکان تجربه‌ای نزدیک به واقعیت را فراهم می‌کنند. در متاورس، افراد با استفاده از آواتارهای شخصی‌سازی‌شده می‌توانند در محیط‌های شبیه‌سازی‌شده حضور داشته باشند، مشارکت اجتماعی داشته باشند، خرید و فروش کنند و حتی کسب درآمد کنند.

تعریف متاورس به زبان ساده

اگر بخواهیم متاورس را به ساده‌ترین شکل ممکن توصیف کنیم، می‌توان گفت:

«متاورس دنیایی دیجیتال است که مانند یک شهر مجازی گسترده عمل می‌کند؛ جایی که افراد، از نقاط مختلف جهان، می‌توانند با شخصیت مجازی خود در آن حضور پیدا کنند، کار انجام دهند، ارتباط برقرار کنند یا حتی درآمد داشته باشند.»

در این فضا، کاربران می‌توانند:

• وارد محیط‌های سه‌بعدی شوند و به‌صورت واقعی در آن‌ها حرکت کنند
• از طریق آواتارها با یکدیگر ارتباط برقرار کنند
• دارایی‌هایی مانند زمین، آثار هنری، آیتم‌های بازی و لباس دیجیتال خریداری یا معامله کنند
• در جلسات، کلاس‌ها، نمایشگاه‌ها یا رویدادهای اجتماعی مجازی شرکت داشته باشند

متاورس چگونه کار می‌کند؟

با اینکه متاورس چیست آشنا شدیم؛ اما برای درک بهتر این مفاهیم بهتر است نحوه عملکرد آن را هم ببینیم. متاورس اکوسیستمی از فناوری‌های پیشرفته است چندین عنصر کلیدی در آن نقش دارند. در اصل عملکرد اصلی متاورس بر پایه چهار عنصر اصلی زیر استوار است:

• واقعیت مجازی (VR)
• واقعیت افزوده (AR)
• بلاک‌چین
• آواتارها

واقعیت مجازی امکان تعامل کامل با دنیای دیجیتال را فراهم می‌کند. کاربر با استفاده از هدست‌های VR وارد محیطی سه‌بعدی می‌شود که می‌تواند در آن حرکت کرده و با اشیاء و افراد دیگر تعامل داشته باشد.

واقعیت افزوده، در مقابل، عناصر دیجیتال را به دنیای واقعی اضافه می‌کند. برای مثال، کاربر می‌تواند از طریق گوشی یا عینک AR یک شیء دیجیتالی را روی میز فیزیکی خانه خود ببیند و با آن تعامل کند.

بلاک‌چین ستون فقرات اقتصاد متاورس است. این فناوری نه‌تنها امنیت اطلاعات و تراکنش‌ها را تضمین می‌کند، بلکه امکان ثبت غیرقابل تغییر مالکیت دارایی‌های دیجیتال را نیز فراهم می‌سازد.

آواتارها به‌عنوان هویت مجازی کاربران عمل می‌کنند. هر فرد می‌تواند ظاهر، لباس، صدا و حتی حالت‌های صورت آواتار خود را شخصی‌سازی کند. این شخصیت مجازی، رابط اصلی او با سایر کاربران و محیط متاورس خواهد بود.

تاریخچه متاورس

مفهوم متاورس، برخلاف تصور عموم، پدیده‌ای کاملاً جدید نیست. این ایده برای نخستین‌بار در ادبیات علمی-تخیلی مطرح شد و در گذر زمان، با رشد فناوری به واقعیت نزدیک‌تر شد. مسیر تکامل متاورس را می‌توان در سه مرحله بررسی کرد:

مرحله نخست: تخیل و نظریه‌پردازی

در سال ۱۹۹۲، نویسنده‌ای به نام نیل استیونسن در رمان Snow Crash از واژه Metaverse استفاده کرد. او جهانی مجازی را به تصویر کشید که در آن، کاربران با آواتارهایی دیجیتال در فضایی مشترک حضور دارند.

مرحله دوم: نمونه‌های اولیه متاورس

در سال ۲۰۰۳، پلتفرم Second Life به‌عنوان نخستین تجربه جدی از دنیای مجازی مشترک راه‌اندازی شد. کاربران می‌توانستند در این محیط زندگی دیجیتال داشته باشند، خانه بسازند و دارایی‌هایی را خرید و فروش کنند. با وجود ضعف‌های زیرساختی، این پروژه یک نقطه عطف محسوب می‌شد.

مرحله سوم: گسترش متاورس با فناوری‌های جدید

از سال ۲۰۱۰ به بعد، با رشد واقعیت مجازی، بلاک‌چین و اینترنت پرسرعت، بسترهای فنی متاورس به‌تدریج فراهم شد. اوج این مسیر در سال ۲۰۲۱ با تغییر نام فیسبوک به Meta و تمرکز بر ساخت دنیای Horizon Worlds رقم خورد. این تحول موجب شد سایر شرکت‌های بزرگ فناوری نیز وارد این رقابت شوند.

جدول وقایع مهم در تاریخ متاورس:

سال	رویداد کلیدی	توضیح
1992	معرفی واژه Metaverse در رمان Snow Crash	پایه‌گذاری نظری متاورس در ادبیات علمی-تخیلی
2003	راه‌اندازی Second Life	نخستین دنیای مجازی با حضور هم‌زمان کاربران
2006	ایجاد پلتفرم Roblox	گسترش بازی‌های چند نفره با امکان ساخت محتوای کاربر محور
2016	محبوبیت Pokémon Go	آشنایی عمومی با واقعیت افزوده در مقیاس وسیع
2021	تغییر برند فیسبوک به Meta	تمرکز استراتژیک بر توسعه متاورس و ورود رسمی به این فضا

سازندگان متاورس

متاورس حاصل تلاش گروهی از افراد و شرکت‌ها در زمینه‌های مختلف است. این فضا نه‌تنها نتیجه‌ی نوآوری فردی، بلکه نتیجه‌ی همگرایی سیستماتیک بین سخت‌افزار، نرم‌افزار و ایده‌پردازی است. برخی چهره‌ها و پلتفرم‌ها، نقش محوری در شکل‌گیری و توسعه این مفهوم ایفا کرده‌اند.

• فیلیپ روزدیل (Philip Rosedale): او بنیان‌گذار پلتفرم Second Life بود. این پروژه در سال ۲۰۰۳ به‌عنوان یکی از اولین دنیای مجازی فعال شکل گرفت.
• مارک زاکربرگ و پروژه متا (Meta): در سال ۲۰۲۱، زاکربرگ اعلام کرد که برند فیسبوک به متا تغییر یافته و تمرکز این شرکت بر توسعه متاورس قرار می‌گیرد.
• روبلاکس (Roblox): Roblox نه‌تنها یک پلتفرم بازی است، بلکه محیطی است که کاربران می‌توانند محتوای خود را تولید کنند.
• اپیک گیمز (Epic Games): با ایجاد تجربیات غوطه‌ور در بازی Fortnite، اپیک گیمز نشان داد که متاورس تنها به ابزار وابسته نیست؛ بلکه محتوا و تجربه‌ی اجتماعی، نقشی تعیین‌کننده دارند.
• سایر شرکت‌های تاثیرگذار: شرکت‌هایی مانند Niantic (توسعه‌دهنده Pokémon Go)، مایکروسافت، اپل، گوگل و انویدیا نیز هر یک با فناوری‌ها و رویکردهای خاص خود، در توسعه و گسترش زیرساخت‌های متاورس نقش ایفا کرده‌اند.

جدول: شرکت‌ها و پروژه‌های کلیدی در متاورس

شرکت / فرد	پروژه‌ها یا فناوری‌ها	نقش در اکوسیستم متاورس
فیلیپ روزدیل	Second Life	اولین نمونه‌ی جدی از دنیای مجازی مشترک
مارک زاکربرگ	Meta, Horizon Worlds, Oculus	توسعه سخت‌افزار و فضای اجتماعی تعاملی
Roblox Corporation	Roblox	پلتفرم تولید محتوای کاربرمحور برای دنیای مجازی
Epic Games	Fortnite	تجربه‌های سرگرمی و رویدادهای تعاملی
Niantic	Pokémon Go	پیشگام در تلفیق AR با دنیای واقعی
Microsoft	Mesh, Teams, HoloLens	تمرکز بر کاربردهای سازمانی و واقعیت ترکیبی
Apple	Apple Vision Pro	اکوسیستم واقعیت افزوده برای کاربران نهایی
Google	ARCore, Google Maps	زیرساخت واقعیت افزوده و نقشه‌برداری دیجیتال
NVIDIA	Omniverse, GPU	تامین توان محاسباتی و رندر گرافیکی دنیای مجازی

ارکان اصلی متاورس کدام‌اند؟

در توضیحات فوق ضمن آشنایی با اینکه متاورس چیست و چگونه کار می‌کند، تاریخچه آن را هم بررسی کردیم. در این بخش ارکان اصلی این اکوسیستم را بررسی خواهیم کرد.  متاورس تنها یک محیط دیجیتال نیست، بلکه ساختاری استوار بر چند رکن اساسی است. این ارکان در کنار یکدیگر، تجربه‌ای چندوجهی و منسجم را برای کاربران فراهم می‌کنند:

۱. هدست‌های واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR)

این ابزارها نقش دروازه‌ی ورود به متاورس را دارند.

• هدست‌های VR امکان حضور کامل در یک دنیای مجازی را فراهم می‌کنند.
• تجهیزات AR اطلاعات دیجیتال را به دنیای واقعی اضافه می‌کنند.

 ترکیب این دو فناوری، طیف وسیعی از کاربردهای تعاملی و واقعی را ممکن می‌سازد.

۲. دنیای سه‌بعدی

متاورس در بستر فضاهای سه‌بعدی طراحی شده است. این دنیاها پویا، تعاملی و با کیفیت گرافیکی بالا هستند. کاربران می‌توانند در این محیط‌ها راه بروند، اشیاء را لمس کنند، گفتگو کنند و تجربه‌هایی نزدیک به واقعیت داشته باشند.

۳. وب ۳ (Web3)

وب ۳ چیست؟ در Web3 اصل نسل جدید اینترنت است که به صورت غیرمتمرکز، شفاف و بدون واسطه عمل می‌کند. این فناوری امکان ایجاد هویت دیجیتال، مالکیت واقعی داده‌ها و ارتباط ایمن بین کاربران را فراهم می‌کند. متاورس بدون بستر وب ۳، فاقد ساختار اقتصادی قابل اتکا خواهد بود.

۴. بلاک‌چین

زیرساخت اصلی تراکنش‌ها و ثبت مالکیت‌ها در متاورس، بلاک‌چین است. این فناوری امکان ایجاد دارایی‌هایدیجیتال منحصربه‌فرد، اجرای قراردادهای هوشمند و ثبت داده‌ها به‌صورت تغییرناپذیر را فراهم می‌سازد. توکن‌های NFT، زمین‌های مجازی و ارزهای دیجیتال همگی مبتنی بر بلاک‌چین هستند.

نقش آواتارها در متاورس

آواتارها نماینده دیجیتال کاربران در دنیای متاورس هستند. این شخصیت‌های مجازی، امکان حضور فعال در محیط‌های سه‌بعدی را فراهم می‌کنند و رابط اصلی فرد با دیگر کاربران و اجزای فضای مجازی محسوب می‌شوند.

آواتارها تنها جنبه بصری ندارند؛ آن‌ها هویت، مالکیت و تعامل اجتماعی را نیز به همراه می‌آورند. هر کاربر می‌تواند ظاهر آواتار خود را با استفاده از ابزارهای طراحی شخصی‌سازی کند و حتی از طریق فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی، حالت‌های چهره و حرکت‌های بدن واقعی را به آن منتقل نماید.

در بسیاری از پلتفرم‌های متاورس، آواتارها می‌توانند به توکن‌های غیرمثلی (NFT) تبدیل شوند، یعنی به دارایی‌هایی با ارزش اقتصادی واقعی. این ویژگی، مرز میان تعامل صرف و مالکیت دیجیتال را از بین می‌برد.

نقش بلاک‌چین در متاورس

بلاک‌چین به‌عنوان یک دفتر کل غیرمتمرکز و تغییرناپذیر، بنیان اقتصاد و اعتماد در متاورس را شکل می‌دهد. این فناوری ثبت دقیق و شفاف تراکنش‌ها را امکان‌پذیر می‌کند، به‌طوری که هیچ نهاد مرکزی نتواند در اطلاعات مالکیت یا دارایی‌ها دخالت کند.

کاربرد بلاک‌چین در متاورس شامل موارد زیر است:

• ثبت مالکیت دارایی‌ها مانند زمین‌های دیجیتال، پوشاک مجازی، آثار هنری و آیتم‌های بازی
• امکان انجام تراکنش‌های مالی ایمن با استفاده از ارزهای دیجیتال
• ایجاد قراردادهای هوشمند برای تنظیم روابط و تعاملات کاربران بدون نیاز به واسطه

نقش NFT در متاورس

NFT  چیست؟ NFT یا توکن غیرقابل تعویض، نوعی دارایی دیجیتال است که هویت و مالکیت منحصربه‌فرد دارد. در متاورس، NFT ها معمولاً برای نمایش مالکیت آیتم‌هایی مانند زمین، آواتار، لباس دیجیتال یا آثار هنری به‌کار می‌روند. نکته مهم در مورد NFT ها این است که برخلاف ارزهای دیجیتال که قابل تعویض با یکدیگر هستند، هر NFT ویژگی و ارزش منحصر به فرد خود را دارد.

کاربردهای رایج NFT در متاورس شامل موارد زیر است:

• مالکیت زمین در پلتفرم‌هایی مانند Decentraland و The Sandbox
• فروش یا اجاره آیتم‌های مجازی درون بازی‌ها
• ایجاد بازارهای هنر دیجیتال با قابلیت اثبات مالکیت

نقش واقعیت مجازی در متاورس

واقعیت مجازی (Virtual Reality) یکی از مهم‌ترین فناوری‌هایی است که تجربه متاورسی را از اینترنت سنتی متمایز می‌سازد. در محیط‌های VR، کاربران می‌توانند با پوشیدن هدست‌های مخصوص، وارد فضایی شوند که کاملاً سه‌بعدی و تعاملی است. این فناوری امکان شبیه‌سازی حضور فیزیکی را فراهم می‌کند؛ به‌گونه‌ای که فرد می‌تواند با نگاه کردن، حرکت دادن دست یا حتی صحبت کردن، با محیط اطراف خود ارتباط برقرار کند.

واقعیت مجازی در متاورس نقش‌هایی کلیدی دارد:

• ایجاد حس حضور واقعی در جلسات، کلاس‌ها یا رویدادهای اجتماعی
• فراهم‌سازی بستر مناسب برای بازی‌ها و سرگرمی‌های تعاملی
• شبیه‌سازی آموزش‌های فنی، پزشکی و مهارتی به‌صورت ایمن و دقیق

کاربردهای متاورس

متاورس فراتر از یک پدیده فناورانه است؛ این فضا به‌سرعت در حال تبدیل‌شدن به بستری برای فعالیت‌های واقعی انسان است. از آموزش گرفته تا تجارت، از بازی تا پزشکی، متاورس ظرفیت بازتعریف بسیاری از فعالیت‌های سنتی را دارد.

در این بخش، با نگاهی کاربردی و دقیق، مهم‌ترین حوزه‌هایی که متاورس در آن‌ها وارد شده یا در حال ورود است را مرور می‌کنیم.

کاربرد متاورس در بازی و کسب درآمد

یکی از اولین و گسترده‌ترین حوزه‌های متاورس، صنعت بازی است. برخلاف بازی‌های سنتی که کاربران صرفاً مصرف‌کننده محتوا هستند، در متاورس بازیکنان می‌توانند سازنده، مالک و حتی درآمدزا باشند.

در بازی‌های مبتنی بر مدل «بازی کن و درآمد داشته باش» (Play to Earn)، کاربران با فعالیت در بازی‌ها، توکن‌ها یا NFT هایی به‌دست می‌آورند که قابل فروش در بازارهای خارجی هستند. نمونه‌هایی مانند Axie Infinity، Decentraland و The Sandbox به کاربران اجازه می‌دهند با ساخت، خرید، فروش یا اجاره دارایی‌های دیجیتال، درآمد واقعی کسب کنند.

متاورس در خرید آنلاین

برندهای مطرح جهانی مانند نایک، گوچی و زارا فروشگاه‌هایی در متاورس راه‌اندازی کرده‌اند که در آن کاربران می‌توانند لباس‌ها و محصولات را به‌صورت مجازی امتحان کنند. در این فضا، تجربه خرید صرفاً انتخاب از روی تصویر نیست، بلکه کاربر می‌تواند با آواتار خود وارد فروشگاه شود، لباس‌ها را امتحان کند و با دیگر کاربران تعامل داشته باشد.

کاربرد متاورس در شبکه‌های اجتماعی

متاورس شبکه‌های اجتماعی را از ساختار دوبعدی فعلی، به محیط‌هایی سه‌بعدی و زنده منتقل می‌کند. کاربران به‌جای پیام نوشتن، می‌توانند با آواتار خود در فضاهای مجازی دیدار کنند، جلسات یا مهمانی‌ها برگزار کنند و حتی با حالات چهره یا حرکات فیزیکی تعامل داشته باشند. پلتفرم‌هایی مانند Horizon Worlds و VRChat نمونه‌هایی از این مدل نوین ارتباط اجتماعی هستند.

امور بانکی و مالی

بانک‌ها و مؤسسات مالی به‌تدریج در حال ورود به متاورس هستند. برخی بانک‌ها شعبه‌هایی مجازی در پلتفرم‌های متاورس راه‌اندازی کرده‌اند. کاربران می‌توانند با ورود به این شعبات، خدمات مالی، مشاوره یا تراکنش‌های مبتنی بر ارزهای دیجیتال انجام دهند. بلاک‌چین، زیرساختی ایمن برای چنین فعالیت‌هایی فراهم می‌کند.

تأثیر متاورس بر دنیای آموزش

متاورس امکان خلق کلاس‌های درس تعاملی را فراهم می‌کند. در این فضا، دانش‌آموز یا دانشجو می‌تواند در یک محیط شبیه‌سازی‌شده شرکت کند، آزمایش انجام دهد یا مفاهیم پیچیده را به‌صورت سه‌بعدی مشاهده کند. دانشگاه‌ها و مدارس در کشورهای پیشرفته از این امکان برای ارتقاء یادگیری بهره می‌برند.

تأثیر متاورس بر حوزه پزشکی

در آموزش پزشکی، پزشکان می‌توانند از شبیه‌سازی‌های واقع‌گرایانه برای تمرین جراحی یا بررسی شرایط خاص استفاده کنند. همچنین مشاوره پزشکی از راه دور، با استفاده از آواتارها و محیط‌های شبیه‌سازی‌شده، روشی نوین برای ویزیت بیماران در نقاط دوردست فراهم کرده است.

تأثیر متاورس روی صنعت موسیقی و سرگرمی

برگزاری کنسرت‌ها و رویدادهای موسیقی در فضای متاورس، تجربه‌ای نو را در صنعت سرگرمی رقم زده است. هنرمندان جهانی می‌توانند بدون محدودیت مکانی، با میلیون‌ها مخاطب تعامل زنده داشته باشند. نمونه‌هایی مانند کنسرت‌های Travis Scott و Ariana Grande در Fortnite بازخوردهای گسترده‌ای داشته‌اند.

کاربرد متاورس در سینما

متاورس نه‌تنها امکان پخش فیلم به شیوه‌ای تعاملی را فراهم می‌کند، بلکه می‌تواند خود به بستری برای ساخت فیلم نیز تبدیل شود. سالن‌های سینمای مجازی و تجربه‌های چند کاربره، مرزهای جدیدی در تماشای فیلم ایجاد کرده‌اند. همچنین فیلم‌هایی چون Ready Player One یا Free Guy به درک عمومی از ظرفیت‌های متاورس کمک کرده‌اند.

جدول: دسته‌بندی کاربردهای متاورس

حوزه	توضیح	نمونه‌ها
بازی و سرگرمی	بازی‌های درآمدزا، کنسرت‌های مجازی، رویدادهای زنده	Decentraland، Fortnite، Axie Infinity
خرید آنلاین	فروشگاه‌های مجازی با امکان پرو لباس دیجیتال	نایک، گوچی، زارا
آموزش	کلاس‌های تعاملی و شبیه‌سازی‌های آموزشی	دانشگاه میامی، کالج برادفیلد
پزشکی	آموزش جراحی، ویزیت از راه دور، درمان فوبیا	پروژه‌های واقعیت مجازی درمانی
شبکه‌های اجتماعی	تعامل با آواتارها، رویدادهای اجتماعی مجازی	Horizon Worlds، VRChat
بانکداری و مالی	شعب مجازی، معاملات ارز دیجیتال	JPMorgan در Decentraland
سینما	تجربه تماشای تعاملی و ساخت محتوای سه‌بعدی	Virtual Cinemas، فیلم‌های مفهومی متاورسی

کسب درآمد از متاورس چگونه است؟

متاورس تنها یک فضای مجازی برای تفریح یا تعامل نیست؛ بلکه بستری برای کسب درآمد واقعی محسوب می‌شود. بسیاری از کاربران، توسعه‌دهندگان و سرمایه‌گذاران در سراسر جهان هم‌اکنون در حال فعالیت اقتصادی در این فضا هستند و درآمدهای گاه قابل توجهی نیز از آن کسب می‌کنند.

در این بخش، روش‌های اصلی درآمدزایی از متاورس را به‌طور کاربردی بررسی می‌کنیم.

خرید و فروش زمین مجازی

یکی از رایج‌ترین و سودآورترین روش‌های کسب درآمد در متاورس، خرید زمین دیجیتال در پلتفرم‌هایی مانند Decentraland یا The Sandbox است. این زمین‌ها به‌صورت NFT عرضه می‌شوند و ارزش آن‌ها بسته به موقعیت، اندازه و کاربری می‌تواند افزایش پیدا کند.

برخی افراد زمین‌هایی را در مناطق پرترافیک مجازی خریداری کرده‌اند و بعداً با قیمت‌های چند برابر فروخته‌اند. برندها نیز حاضرند برای حضور تبلیغاتی، چنین زمین‌هایی را اجاره کنند یا بخرند.

اجاره دارایی‌های مجازی

مالکین دارایی‌های دیجیتال می‌توانند آن‌ها را به دیگر کاربران اجاره دهند. این دارایی‌ها شامل زمین، ساختمان، فروشگاه مجازی، یا حتی آیتم‌های درون‌بازی مانند لباس یا تجهیزات ویژه هستند. درآمد حاصل از اجاره‌، معمولاً در قالب رمزارز دریافت می‌شود و برای صاحبان سرمایه‌گذار، به یک جریان درآمدی غیرفعال تبدیل شده است.

بازی‌های Play to Earn (P2E)

مدل بازی کن و درآمد کسب کن، یک تحول اساسی در صنعت بازی ایجاد کرده است. در این مدل، کاربران با فعالیت در بازی، مأموریت‌ها یا مبارزات، توکن‌هایی به‌دست می‌آورند که می‌توانند آن‌ها را در صرافی‌های دیجیتال به رمزارز یا پول نقد تبدیل کنند.

مثال‌ها:

• Axie Infinity: بازیکنان با پرورش موجودات دیجیتالی (Axie) درآمد دارند.
• Illuvium یا Star Atlas: بازی‌های متاورسی در حال توسعه با محوریت NFT ها و اقتصاد باز.

طراحی و توسعه محتوا

اگر مهارت‌هایی مانند مدل‌سازی سه‌بعدی، طراحی لباس دیجیتال، برنامه‌نویسی یا ساخت بازی دارید، متاورس برای شما یک بازار بالقوه است. طراحان حرفه‌ای می‌توانند آواتار، خانه، فروشگاه یا اشیای خاص بسازند و آن‌ها را در بازارهای NFT بفروشند.

همچنین توسعه‌دهندگان می‌توانند بازی‌ها، تجربه‌های تعاملی یا حتی زیرساخت‌های متاورسی ایجاد کنند و خدمات خود را به پروژه‌ها و شرکت‌های مختلف عرضه کنند.

برگزاری رویدادهای مجازی

متاورس به هنرمندان، سخنرانان، اساتید دانشگاه و برندها امکان می‌دهد که رویدادهای خود را به‌صورت مجازی، در فضاهایی تعاملی برگزار کنند. از کنسرت و ورکشاپ گرفته تا همایش‌های تجاری و نمایشگاه‌های NFT.
درآمد این رویدادها از طریق فروش بلیت، جذب اسپانسر، یا حتی فروش آیتم‌های اختصاصی تأمین می‌شود.

خرید و فروش توکن‌های متاورسی

ارزهای دیجیتال متاورس، هسته اقتصادی این فضا هستند. توکن‌هایی مانند MANA (دیسنترالند)، SAND (سندباکس)، یا AXS (اکسی اینفینیتی) امکان مشارکت در پلتفرم، خرید دارایی‌ها، یا حتی مشارکت در رأی‌گیری و مدیریت را فراهم می‌کنند.
کاربران می‌توانند این توکن‌ها را از صرافی‌ها تهیه کنند، در پروژه‌ها مشارکت داشته باشند و با تحلیل مناسب، از نوسان قیمت آن‌ها سود ببرند.

نحوه ورود به متاورس

درک مفهومی متاورس تنها بخشی از ماجراست؛ گام بعدی، تجربه عملی این فضا است. برخلاف تصور برخی کاربران، ورود به متاورس نیاز به مهارت تخصصی ندارد. بسیاری از پلتفرم‌های متاورسی، امکان ورود آسان و سریع را حتی برای کاربران مبتدی فراهم کرده‌اند. در این بخش، مراحل اصلی ورود به متاورس به‌صورت مرحله‌ای ارائه شده است.

۱. انتخاب پلتفرم متاورس

اولین قدم، انتخاب یک پلتفرم متاورسی مناسب است. گزینه‌های زیادی در دسترس هستند، اما بسته به هدف کاربر (سرمایه‌گذاری، بازی، تعامل اجتماعی یا آموزش)، انتخاب متفاوت خواهد بود.

• اگر به دنبال بازی و کسب درآمد هستید: The Sandbox یا Decentraland
• اگر علاقه‌مند به ساخت دنیای خودتان هستید: Roblox
• اگر فضای اجتماعی برای تعامل را ترجیح می‌دهید: Horizon Worlds یا VRChat

هر پلتفرم قوانین، ساختار اقتصادی و تجربه کاربری متفاوتی دارد.

۲. ایجاد حساب کاربری

پس از ورود به سایت رسمی پلتفرم، باید یک حساب کاربری بسازید. مراحل معمولاً شامل:

• ثبت ایمیل یا اتصال کیف پول دیجیتال (مثل MetaMask)
• انتخاب نام کاربری
• تأیید هویت (در برخی پلتفرم‌ها)

حساب کاربری دروازه ورود شما به امکانات پلتفرم محسوب می‌شود.

۳. طراحی و ساخت آواتار

آواتار نماینده دیجیتال شماست. اغلب پلتفرم‌ها ابزارهایی برای طراحی آواتار ارائه می‌دهند تا ظاهر، لباس، صدا و سایر ویژگی‌ها را شخصی‌سازی کنید. در برخی موارد می‌توانید آواتار خود را با NFT ها تقویت کرده یا ظاهر منحصربه‌فردی برای آن خریداری نمایید.

۴. اتصال کیف پول دیجیتال

برای خرید دارایی‌ها، دریافت توکن، یا پرداخت هزینه خدمات، باید کیف پول دیجیتال خود را به پلتفرم متصل کنید. MetaMask یکی از رایج‌ترین گزینه‌ها است که به‌راحتی به اکثر پلتفرم‌های متاورسی متصل می‌شود.
در این مرحله مطمئن شوید که کیف پولتان حاوی مقداری رمزارز باشد تا در صورت نیاز بتوانید تراکنش انجام دهید.

۵. نصب تجهیزات لازم (در صورت نیاز)

اگر قصد دارید تجربه‌ای غوطه‌ورانه داشته باشید، نیاز به تجهیزات مانند هدست VR یا سیستم قوی رایانه‌ای دارید. البته بسیاری از پلتفرم‌ها حالت نسخه مرورگر دارند و بدون تجهیزات پیشرفته هم می‌توان وارد شد، اما تجربه کامل‌تر با استفاده از ابزارهای واقعیت مجازی امکان‌پذیر است.

۶. ورود به دنیای مجازی و تعامل با کاربران

پس از انجام مراحل فوق، وارد محیط متاورسی می‌شوید. در این مرحله می‌توانید:

• در رویدادها و جلسات شرکت کنید
• با دیگر آواتارها گفتگو و همکاری داشته باشید
• در فعالیت‌های اقتصادی مانند خرید و فروش یا اجاره زمین مشارکت کنید
• به ساخت محتوا، طراحی آیتم یا اجرای پروژه بپردازید

هر پلتفرم راهنمایی درون‌سیستمی دارد که به کاربران جدید کمک می‌کند مسیر خود را راحت‌تر پیدا کنند.

شرکت‌های پیشرو در حوزه متاورس کدام‌اند؟

توسعه متاورس یک حرکت جمعی است، اما برخی از شرکت‌های فناوری، نقش‌های تعیین‌کننده‌ای در ساخت زیرساخت‌ها و هدایت روند جهانی آن ایفا کرده‌اند. این شرکت‌ها با سرمایه‌گذاری‌های کلان، توسعه سخت‌افزار و نرم‌افزار و خلق تجربیات نو، مسیر متاورس را شکل می‌دهند. در ادامه، به معرفی پنج شرکت اصلی و تأثیرگذار در این حوزه می‌پردازیم.

متا (Meta)

شرکت فیسبوک در سال ۲۰۲۱ نام خود را به Meta تغییر داد تا نشان دهد تمرکز راهبردی خود را بر توسعه متاورس قرار داده است. Meta با پروژه‌هایی مانند Horizon Worlds، Meta Quest و خرید شرکت Oculus، در پی ساخت پلتفرمی فراگیر برای تعامل اجتماعی، کاری و سرگرمی است.

همچنین این شرکت بر تحقیق در حوزه رابط‌های مغزی-کامپیوتری (BCI) تمرکز دارد تا در آینده روش‌های جدیدی برای تعامل کاربران با دنیای دیجیتال فراهم شود.

مایکروسافت (Microsoft)

مایکروسافت با ترکیب زیرساخت‌های ابری (Azure)، پلتفرم‌های کاری (Microsoft Teams) و ابزارهای واقعیت ترکیبی مانند HoloLens، مسیر متفاوتی را در متاورس طی می‌کند. این شرکت عمدتاً بر کاربردهای سازمانی و صنعتی تمرکز دارد.

پروژه Microsoft Mesh، تعامل تیمی و جلسات کاری را به محیطی مجازی و تعاملی منتقل می‌کند. همچنین خرید شرکت Activision Blizzard توسط مایکروسافت نشان‌دهنده تلاش آن برای حضور در حوزه بازی‌های متاورسی است.

اپل (Apple)

اپل تا مدت‌ها رویکردی محتاطانه نسبت به متاورس داشت، اما اکنون با معرفی Apple Vision Pro، رسماً وارد فضای واقعیت ترکیبی شده است. تمرکز اپل بر طراحی تجربه کاربری نزدیک به واقعیت و ادغام فناوری AR با زندگی روزمره است. به‌جای ایجاد یک دنیای مجازی کاملاً جدا، اپل تلاش می‌کند عناصر دیجیتال را به شکلی طبیعی به محیط فیزیکی بیافزاید.

گوگل (Google)

گوگل پیش‌گام در حوزه واقعیت افزوده است. پروژه‌های اولیه مانند Google Glass و توسعه پلتفرم ARCore، پایه‌های فعالیت این شرکت را تشکیل داده‌اند. گوگل همچنین از طریق Google Maps و قابلیت‌های نقشه‌برداری سه‌بعدی، به زیرساخت‌های حیاتی متاورس کمک می‌کند.

انویدیا (NVIDIA)

انویدیا به‌عنوان شرکت تولیدکننده تراشه‌های گرافیکی (GPU)، پشت‌صحنه‌ی متاورس را قدرت می‌بخشد. با ارائه پلتفرم Omniverse، این شرکت ابزارهایی برای ساخت، شبیه‌سازی و رندر محیط‌های سه‌بعدی در اختیار توسعه‌دهندگان قرار داده است.

Omniverse نه‌فقط برای بازی، بلکه برای صنایع پیشرفته مانند خودروسازی، معماری و مهندسی نیز کاربرد دارد. این پلتفرم به یکی از پایه‌های فنی متاورس در سطح سازمانی تبدیل شده است.

سخن پایانی

در مطلب فوق با اینکه متاورس چیست به صورت کامل آشنا شدیم. ای مفهوم دیگر صرفاً یک ایده علمی‌تخیلی نیست؛ بلکه واقعیتی در حال شکل‌گیری است که آینده اینترنت و ارتباطات، اقتصاد، آموزش، سرگرمی و حتی هویت انسانی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این مقاله تلاش شد تا با نگاهی جامع، ساختار متاورس، فناوری‌های زیرساختی، فرصت‌های درآمدزایی، نحوه ورود و چالش‌های پیش‌رو به زبانی دقیق و در عین حال قابل‌فهم توضیح داده شود.

ورود به متاورس، برای بسیاری از افراد صرفاً به معنای تجربه‌ای جدید در دنیای دیجیتال است، اما برای برخی دیگر، آغاز راهی برای سرمایه‌گذاری، نوآوری و خلق فرصت‌های نوین خواهد بود. آنچه اهمیت دارد، داشتن دانش کافی، تحلیل درست و نگاه بلندمدت نسبت به این فضاست.

سؤالات متداول

متاورس چیست؟

متاورس نوعی فضای دیجیتال سه‌بعدی، مشترک و مداوم است که کاربران می‌توانند با استفاده از آواتارهای دیجیتالی خود در آن حضور یابند، تعامل کنند، دارایی داشته باشند و در فعالیت‌های اجتماعی، اقتصادی یا آموزشی مشارکت کنند.

چگونه وارد متاورس شویم؟

برای ورود به متاورس باید یک پلتفرم مناسب مانند Decentraland یا The Sandbox را انتخاب کرده، حساب کاربری بسازید، آواتار خود را طراحی کنید و در صورت نیاز کیف پول دیجیتال خود را متصل نمایید. برای تجربه کامل‌تر، استفاده از هدست‌های واقعیت مجازی پیشنهاد می‌شود.

آیا می‌توان از متاورس کسب درآمد کرد؟

بله. روش‌هایی مانند خرید و فروش زمین مجازی، اجاره آیتم‌ها، شرکت در بازی‌های P2E، طراحی آیتم‌های سه‌بعدی و فروش توکن‌های متاورسی از جمله راه‌های کسب درآمد هستند.

.