رویای استخراج ارز دیجیتال بدون سخت‌افزار گران‌قیمت همیشه برای کاربران جذاب بوده. پروژه پای نتورک (Pi Network) هم با وعده استخراج رایگان ارز دیجیتال با گوشی هوشمند، سر و صدای زیادی به پا کرد و میلیون‌ها نفر را به سمت خود کشاند. اما با گذشت چند سال از شروع فعالیتش هنوز سوالات اساسی پیرامون آن بی‌پاسخ مانده. آیا این پروژه همان چیزی است که ادعا می‌کند یا فقط یک سراب دیجیتال است؟ در این مطلب پیدار، قصد داریم با بررسی همه شواهد ببینیم پشت پرده پای نتورک چیست و آیا هدفش کلاهبرداری است یا خیر
ارز دیجیتال پای نتورک (Pi Network) چیست؟
پای نتورک یک پلتفرم ارز دیجیتال است که از همان ابتدا با یک ادعا وارد میدان شد: استخراج آسان ارز دیجیتال حتی با تلفن همراه. تیم توسعه مدعی است که می‌خواهد فناوری بلاکچین را از انحصار سخت‌افزارهای پرقدرت خارج کرده و آن را در اختیار عموم کاربران قرار دهد.
به عبارت دیگر در دنیایی که ماینینگ بیت‌کوین برای بیشتر افراد غیرممکن است، Pi Network تلاش دارد با سازوکاری سبک، کاربران عادی را وارد جریان استخراج کند.
این موضوع توجه میلیون‌ها کاربر را به خود جلب کرده اما همچنان پرسش اصلی باقی است: آیا چنین پروژه‌ای پشتوانه فنی و اقتصادی کافی دارد یا تنها بر امواج تبلیغاتی سوار شده؟
تاریخچه پای نتورک؛ بنیانگذار Pi Network کیست؟
بخشی از پاسخ به سؤال پای نتورک چیست در معرفی تیم توسعه آن نهفته. این پروژه در سال ۲۰۱۹ و توسط گروهی از فارغ‌التحصیلان دانشگاه استنفورد معرفی شد:
- دکتر نیکولاس کُکالیس (Nicolas Kokkalis): رهبر پروژه است و سابقه فعالیت در حوزه علوم کامپیوتر و بلاکچین را در کارنامه‌اش دارد.
- چنگ‌دیائو فن (Chengdiao Fan): به‌عنوان هم‌بنیانگذار روی جنبه‌های اجتماعی و مقیاس‌پذیری کار می‌کند.
- دکتر دیوید مرو (Dr. David Mar): پژوهشگر دانشگاه استنفورد در حوزه علوم داده و هوش مصنوعی است.
- وینسنت مک‌فیلیپ (Vincent McPhillip): کارآفرین معروفی که اوایل دوره رشد کنار تیم حضور داشت اما در ادامه از پروژه خارج شد.
پای نتورک از طریق معرفی در شبکه‌های اجتماعی و انتشار اپلیکیشن موبایلی توانست به سرعت کاربر جذب کند. رویکرد تبلیغاتی آن هم ساده بود: «بدون نیاز به سخت‌افزار گران و مصرف برق، ارز دیجیتال استخراج کنید.» این وعده باعث شد افراد بسیاری از کشورهای مختلف جهان به آن بپیوندند.
چه کسانی مدیریت پای نتورک را بر عهده دارند؟
مدیریت پروژه در اختیار تیمی کوچک است که تصمیمات فنی، نقشه راه، اقتصاد توکن، فرایند احراز هویت و سیاست‌های مهاجرت به شبکه اصلی را هدایت می‌کند.
در کنار آن پروژه به شمار زیادی ناظر (Moderator) و مشارکت کننده (Contributor) از بین خود کاربران متکی است که ساختاری نیمه‌متمرکز به پای نتورک می‌دهد.
هرچند پروژه پای قدم‌‌هایی را در مسیر تمرکززدایی برداشته اما نقطه ضعف اصلی آن نبود شفافیت است. برخلاف پروژه‌های مطرح بلاکچین اسناد دقیق و عمومی درباره تامین مالی، سرمایه‌گذاران یا شرکای پروژه در دسترس نیست. همین موضوع بارها مورد انتقاد تحلیلگران قرار گرفته است.
پای نتورک چه تفاوتی با سایر رمز ارزها دارد؟
تفاوت پای نتورک با رمز ارزهایی مانند بیت‌کوین و اتریوم در سه حوزه کلیدی خلاصه می‌شود:
- الگوریتم اجماع: بیت‌کوین از الگوریتم اثبات کار (Proof of Work) استفاده می‌کند که بسیار انرژی‌بر است. پای نتورک روی نسخه خاصی از پروتکل اجماع استلار (Stellar Consensus Protocol) بنا شده که بدون نیاز به محاسبات سنگین روی گوشی قابل اجراست.
- روش توزیع: به جای استخراج رقابتی، پای نتورک از مدل توزیع مبتنی بر مشارکت و دعوت بهره می‌برد. کاربران با دعوت از دیگران سرعت دریافت پای خود را افزایش می‌دهند. این ساختار شباهت زیادی به بازاریابی شبکه‌ای دارد که یکی از دلایل اصلی تردیدها درباره این پروژه است.
- مرحله توسعه: اکثر ارزهای معتبر شبکه اصلی (Mainnet) فعال و باز دارند و در صرافی‌ها معامله می‌شوند. پای نتورک هنوز در فاز شبکه بسته (Enclosed Mainnet) قرار داد.
پای نتورک چطور کار می‌کند؟
سازوکار پای نتورک بر پایه اعتماد اجتماعی بنا شده. کاربران پس از نصب اپلیکیشن با معرفی دوستان و تشکیل شبکه‌ای از اعضای قابل اعتماد، قدرت استخراج بالاتری پیدا می‌کنند.
برخلاف ماینینگ سنتی، در Pi Network پردازشی واقعی روی سخت‌افزار موبایل انجام نمی‌شود. در واقع اپلیکیشن فقط ابزاری است برای اتصال به حساب کاربری و ثبت فعالیت کاربر. بنابراین آنچه استخراج پای خوانده می‌شود، بیشتر شبیه‌سازی فرایند ماینینگ است.
الگوریتم اجماع پای نتورک
پای نتورک از الگوریتم اجماع استلار الهام گرفته است. در این الگوریتم به جای اینکه تمام شبکه برای تایید یک تراکنش به توافق برسند، هر نود به مجموعه‌ای از نودهای دیگر که به آنها اعتماد دارد (Quorum Slice) تکیه می‌کند.
زمانی که تعداد کافی از مجموعه‌های مورد اعتماد یک تراکنش را تایید کنند، کل شبکه آن را معتبر می‌داند. این روش بسیار سبک‌تر و سریع‌تر از اثبات کار است و مصرف انرژی ناچیزی دارد.
ایده روی کاغذ جالب به نظر می‌رسد اما مشخص نیست میزان واقعی استفاده از این الگوریتم در پروژه پای نتورک تا چه حد است. همچنین برخی آن را به خاطر وابستگی زیادی به تیم مرکزی مشکوک می‌دانند.
بررسی وایت پیپر پای نتورک
وایت پیپر یا سپیدنامه سندی است که اهداف، فناوری و نقشه راه هر پروژه را توضیح می‌دهد. وایت پیپر پای نتورک در چند مرحله منتشر شده و چشم‌انداز پروژه را ترسیم کرده است. این سند بر فازهای اصلی توسعه تاکید دارد:
| سال/فاز | رویداد کلیدی | توضیح |
| ۲۰۱۹ (فاز ۱) | راه‌اندازی اپلیکیشن | شروع استخراج موبایلی و جذب کاربران اولیه |
| ۲۰۲۰ (فاز ۲) | توسعه و آزمایش شبکه تستی | آزمایش تراکنش‌ها و بهبود امنیت |
| ۲۰۲۲ (فاز ۳) | توسعه شبکه اصلی بسته | آماده‌سازی برای لیست صرافی و KYC |
| ۲۰۲۳ (فاز ۴) | شبکه اصلی باز | ادغام با اپ‌های دیگر و معامله توکن |
استخراج ارز دیجیتال پای نتورک
جذاب‌ترین جنبه پروژه که میلیون‌ها نفر را به سوی خود کشانده، ادعای استخراج با گوشی است. اما این فرایند چگونه کار می‌کند؟
آیا استخراج پای نتورک با گوشی امکان‌پذیر است؟
اگر منظور از استخراج مشابه بیت‌کوین باشد، پاسخ منفی است. استخراج واقعی نیازمند حل مسائل ریاضی پیچیده است که توان پردازشی بسیار بالایی می‌طلبد و اجرای آن روی گوشی موبایل ناممکن است.
پس ماینینگ پای نتورک چیست؟ این فرایند در واقع نوعی «تخصیص توکن» (Token Allocation) بر اساس مشارکت است. شما با فشردن دکمه به سیستم ثابت می‌کنید که کاربر فعال و حقیقی هستید و سیستم در ازای این مشارکت به شما پاداش می‌دهد.
رویای استخراج ارز دیجیتال با گوشی موبایل
ایده استخراج ارز دیجیتال با گوشی هیجان‌انگیز است، چون همه ما موبایل داریم. اما استخراج واقعی نیازمند محاسبات رمزنگاری است که با توان گوشی‌های هوشمند قابل انجام نیست. وعده Pi Network بیشتر شبیه بازاریابی هوشمندانه برای گسترش جامعه کاربران است.
از کجا بدانیم استخراج به پایان رسیده است؟
تیم توسعه پای نتورک اعلام کرده فرایند استخراج یا توزیع اولیه پای زمانی به پایان می‌رسد که شبکه به اهداف مشخصی از نظر تعداد کاربران فعال و بلوغ اکوسیستم برسد.
هیچ تاریخ دقیقی برای این رویداد اعلام نشده، اما نرخ تخصیص پای به تدریج و با افزایش تعداد اعضا کاهش یافته. این مکانیسم مثل هاوینگ بیت‌کوین برای کنترل تورم و حفظ ارزش توکن‌ها طراحی شده است.
راهنمای گام به گام روش استخراج ارز دیجیتال پای نتورک
اگر تصمیم به امتحان کردن این پروژه دارید، شروع کار ساده است:
- مرحله اول: اپلیکیشن Pi Network را از گوگل پلی یا اپ استور دانلود و نصب کنید.
- مرحله دوم: با شماره موبایل یا حساب فیسبوک ثبت‌نام کنید.
- مرحله سوم: نام کاربری برای خودتان انتخاب کنید.
- مرحله چهارم: برای تکمیل ثبت‌نام باید کد دعوت یک کاربر دیگر را وارد کنید.
- مرحله پنجم: پس از ورود به اپلیکیشن، روی آیکون صاعقه (⚡️) ضربه بزنید تا اولین جلسه استخراج شما آغاز شود.
- مرحله ششم: باید هر ۲۴ ساعت یک بار به اپلیکیشن سر زده و این دکمه را فشار دهید تا فعالیت خود را تایید کنید.
- مرحله هفتم ساخت Security Circle: افرادی که می‌شناسید را به دایره اعتماد اضافه کنید؛ اینطوری سرعت استخراج شما بالاتر می‌رود.
- مرحله هشتم: نقش Ambassador: در صورت تمایل دیگران را هم با کد دعوت خودتان ثبت‌نام کنید تا نرخ استخراج افزایش یابد.
- مرحله نهم: احراز هویت: مراحل احراز هویت را با دقت انجام دهید تا توکن‌های پای به کیف پول مین‌نت منتقل شوند.
نقش کاربران در برنامه پای (PI)
حالا که با سازوکار این پروژه آشنا شدیم، نوبت به این سوال می‌رسد که نقش کاربران در پای نتورک چیست؟ کاربران در این پلتفرم چهار نقش اصلی دارند:
- پیشگام (Pioneer): هر کاربری که اپلیکیشن را نصب کرده و روزانه دکمه استخراج را لمس می‌کند.
- مشارکت‌کننده (Contributor): می‌توانید با اضافه کردن حداکثر ۵ کاربر قابل اعتماد به حلقه امنیتی خود، این نقش را فعال کرده و سرعت استخراج را افزایش دهید.
- سفیر (Ambassador): کسی است که افراد جدید را با کد دعوتش به شبکه اضافه می‌کند. به ازای هر کاربر دعوت‌شده، پاداش شما افزایش می‌یابد.
- نود (Node): کاربرانی که نرم‌افزار نود پای را روی کامپیوتر نصب و به اعتبارسنجی تراکنش‌ها در شبکه کمک می‌کنند.
فازها و نقشه راه پای نتورک
نقشه راه پای نتورک همانند بسیاری از پروژه‌های مشکوک رمز ارز طولانی و مبهم بوده. با این حال فازبندی مشخصی برای آن تعریف شده. برای صورت‌بندی مجدد پرسش پای نتورک چیست باید به نقشه راه نگاه کرد:
- فاز ۱: جذب کاربران، طراحی روش ماینینگ و آماده‌سازی برای تست‌نت.
- فاز ۲: توسعه تست‌نت و پیاده‌سازی نودهای شبکه.
- فاز ۳: ایجاد مین‌نت بسته با اجرای احراز هویت، انتقال توکن‌ها و تعاملات محدود.
- فاز ۴: باز کردن درهای شبکه و آغاز تعامل عمومی، اتصال به سرویس‌های دیگر و مشخص شدن قیمت واقعی توکن‌ها.
فاز ۳ ارز دیجیتال پای نتورک چیست؟
فاز ۳ یا مین‌نت مهم‌ترین مرحله پروژه تا حالاست. این فاز در دسامبر ۲۰۲۱ آغاز اما برخلاف انتظار به صورت بسته راه‌اندازی شد. در این حالت:
- بلاکچین پای فعال است و تراکنش‌ها روی آن ثبت می‌شوند.
- کاربران احراز هویت شده توکن‌های خود را به کیف پول مین‌نت منتقل می‌کنند.
- تراکنش‌ها فقط در داخل اکوسیستم بسته پای (مثلاً بین دو کاربر یا با اپ‌های تایید شده در پلتفرم) امکان‌پذیر است.
- هیچ ارتباطی با بلاکچین‌های دیگر یا صرافی‌های ارز دیجیتال وجود ندارد.
تیم پروژه دلیل این کار را فراهم کردن زمان برای تکمیل فرایند KYC میلیون‌ها کاربر و توسعه اپلیکیشن‌های کاربردی در اکوسیستم خود اعلام کرد.
با این حال کارشناسان بر این باورند که هدف اصلی حفظ کاربران در سیستم بسته و جلوگیری از سقوط قیمت پس از عرضه عمومی است. سوال اساسی در مورد اعتبار پای نتورک به همین فاز و آینده نامعلوم آن برمی‌گردد.
ویژگی‌های فاز چهارم پای نتورک
فاز چهارم که از آن به عنوان «مین‌نت باز» یاد می‌شود، مرحله نهایی پروژه است. در این فاز حصارهای شبکه برداشته شده و پای نتورک به بلاکچین عمومی و تمام‌عیار تبدیل می‌شود. ویژگی‌های اصلی این فاز عبارتند از:
- امکان اتصال به سایر بلاکچین‌ها
- لیست شدن پای نتورک در همه صرافی‌های ارز دیجیتال
- امکان تبدیل پای به سایر ارزهای دیجیتال یا پول فیات
- دسترسی آزاد توسعه‌دهندگان برای ساخت اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز بر روی شبکه
- تمرکززدایی کامل برای نقش‌آفرینی پررنگ‌تر نودها و شفافیت پیرامون الگوریتم اجماع
زمان دقیق ورود به این فاز مشخص نیست و به شروطی مانند تکمیل KYC کاربران و بلوغ اکوسیستم داخلی بستگی دارد.
تفاوت فاز چهارم با فازهای قبلی
در جدول زیر می‌بینیم که ویژگی‌های هر فاز پای نتورک چیست و چه تفاوتی با فازهای دیگر دارد:
| ویژگی | فاز ۱ | فاز ۲ | فاز ۳ | فاز ۴ |
| وضعیت شبکه | مقدماتی | تست‌نت | مین‌نت بسته | مین‌نت باز |
| KYC | محدود | توسعه‌یافته | گسترده | تکمیل‌شده |
| تراکنش | ندارد | آزمایشی | محدود | عمومی |
| کشف قیمت | ندارد | ندارد | ندارد | دارد |
| نقش نودها | آماده‌سازی | تست | افزایش نقش | اجماع عملیاتی |
| اکوسیستم | شکل‌گیری اولیه | توسعه | شکل‌گیری سرویس‌ها | مقیاس‌پذیری و ادغام بیرونی |
اپلیکیشن موبایل پای نتورک
اپلیکیشن پای دروازه ورود کاربران به این اکوسیستم است. در این بخش می‌بینیم که نصب آن چه مزایا و معایبی به همراه دارد.
چرا باید برنامه پای را در تلفن همراه خود نصب کنید؟
طرفداران پروژه پای نتورک دلایل زیر را برای ترغیب دیگران به نصب اپلیکیشن مطرح می‌کنند:
- ریسک مالی صفر: برای شروع نیازی به هزینه و سرمایه‌گذاری نیست.
- سادگی استفاده: فرایند کار بسیار ساده و برای عموم قابل فهم است.
- پتانسیل رشد: اگر پروژه موفق شده و ارزش پای نتورک بالا برود، کاربران اولیه سود قابل توجهی کسب خواهند کرد.
- جامعه بزرگ: پیوستن به یک جامعه میلیونی و جهانی می‌تواند تجربه‌ای جذاب باشد.
- مصرف کم منابع: چون محاسبات سبکی انجام می‌شود، فشار روی گوشی بسیار کم است.
چرا نباید برنامه پای را در تلفن همراه خود نصب کنید؟
از طرف دیگر منتقدان هم دلایل محکمی برای دوری از این اپلیکیشن دارند:
- دغدغه حریم خصوصی: اپلیکیشن به اطلاعات گوشی شما دسترسی دارد و کاربر در فرایند KYC، مدارک هویتی خود را در اختیار یک نهاد متمرکز قرار می‌دهد.
- مدل درآمدی مبهم: پروژه با نمایش تبلیغ در اپلیکیشن درآمدزایی می‌کند. این یعنی بنیان‌گذاران از وقت و توجه میلیون‌ها کاربر سود می‌برند، اما خود کاربران عایدی مشخصی ندارند.
- ساختار شبه هرمی: تمرکز شدید بر دعوت از دیگران برای افزایش درآمد، یادآور بازاریابی شبکه‌ای و هرمی است.
- ابهام در آینده پروژه: ارزش واقعی توکن‌ها هنوز کاملا مشخص نیست و بسیاری از کارشناسان نصب اپلیکیشن را اتلاف وقت می‌دانند.
| مزایای نصب اپلیکیشن پای | معایب نصب اپلیکیشن پای |
| ریسک مالی صفر | مدل درآمدی مبهم |
| فرایند ساده و بدون نیاز به دانش فنی | نگرانی در مورد حریم خصوصی |
| پتانسیل کسب سود در صورت موفقیت پروژه | مدل بازاریابی شبه هرمی |
| مصرف ناچیز باتری و منابع گوشی | ارزش مالی کم یا نامشخص |
| آشنایی اولیه با مفاهیم ارز دیجیتال | ابهام در آینده پروژه |
آیا استفاده از برنامه موبایل پای نتورک بی‌خطر است؟
از نظر فنی اپلیکیشن پای به خودی خود بدافزار یا ویروس نیست؛ اما خطر اصلی به حریم خصوصی شما مربوط می‌شود. شما با نصب برنامه دسترسی‌هایی به آن می‌دهید و برای برداشت توکن‌ها باید اطلاعات هویتی کامل شامل نام، ایمیل، اطلاعات پاسپورت، ویدیوی چهره و غیره را برای شرکت بفرستید. اینکه این حجم از اطلاعات چگونه نگهداری و استفاده می‌شود، خودش یک مساله جدی است.
چرا باید برنامه پای خود را هر ۲۴ ساعت فعال کنید؟
اما ماجرای ورود روزانه به پای نتورک چیست؟ تیم پروژه از این‌کار دو هدف را دنبال می‌کند:
- مقابله با ربات‌ها: اینطوری به سیستم ثابت می‌شود که شما نه یک ربات، بلکه کاربر واقعی و فعال هستید. این فرایند از ایجاد حساب‌های جعلی و انباشت ناعادلانه پای جلوگیری می‌کند.
- افزایش تعامل: این الزام کاربران را وادار می‌کند که هر روز اپلیکیشن را باز کنند. هر بازدید روزانه هم فرصتی برای نمایش تبلیغات و افزایش درآمد توسعه‌دهندگان پروژه است.
کد دعوت پای (PI) یعنی چه؟
کد دعوت سنگ بنای رشد و توسعه شبکه پای است. هر کاربر جدید برای پیوستن به شبکه، باید کد معرف یک عضو قبلی را وارد کند. این سیستم تضمین می‌کند شبکه به صورت ارگانیک و از طریق ارتباطات انسانی رشد کند.
کد دعوت پای به سیستم پاداش‌دهی نیز گره خورده؛ کاربری که دیگران را دعوت می‌کند، به ازای فعالیت آنها پاداش بیشتری دریافت می‌کند.
این مدل در رشد پای نتورک بسیار موثر بوده، اما کارشناسان را به پروژه مشکوک کرده چون شباهت انکارناپذیری با ساختار هرمی دارد.
اقتصاد و ارزش ارز پای نتورک
برای اینکه بهتر بدانیم پای نتورک چیست، باید به جنبه‌های اقتصادی این پروژه هم بپردازیم. با بررسی توکنومیکس پی می‌بریم که آیا این پروژه می‌تواند به یک دارایی ارزشمند تبدیل شود یا تنها یک وعده توخالی است؟
توکنومیکس ارز پای نتورک
هر پروژه بلاکچین برای موفقیت نیاز به طرح اقتصادی مشخص دارد که به آن توکنومیکس (Tokenomics) می‌گویند. در مورد پای نتورک توکنومیکس به صورت کلی ارائه شده اما جزئیات دقیقش مشخص نیست.
تیم پای نتورک سقف عرضه توکن‌های PI را ۱۰۰ میلیارد واحد اعلام کرده که به صورت زیر تقسیم می‌شود:
- ۸۰ درصد برای جامعه کاربری: این بخش عظیم به کاربران، ماینرها و توسعه‌دهندگان اختصاص دارد. از این ۸۰ میلیارد توکن، ۲۰ میلیارد به عنوان پاداش استخراج قبل از راه‌اندازی مین‌نت در نظر گرفته شده و مابقی به صورت پاداش‌های آتی و برای حمایت از اکوسیستم توزیع خواهد شد.
- ۲۰ درصد برای تیم اصلی: این ۲۰ میلیارد توکن به عنوان پاداش و بودجه برای توسعه بلندمدت پروژه در اختیار تیم بنیانگذار قرار می‌گیرد.
این مدل توزیع روی کاغذ جامعه‌محور به نظر می‌رسد؛ اما زمانی معنای واقعی پیدا می‌کند که ارزش پای در بازار آزاد مشخص شود.
قیمت ارز دیجیتال پای نتورک
برخی صرافی‌های ایرانی و خارجی پای‌نتورک را لیست کرده‌اند و در اوایل شهریور ۱۴۰۴ قیمت آن حدود ۳۳ سنت است.
با این حال قیمت واقعی پای نتورک زمانی مشخص می‌شود که شبکه به طور کامل باز شده و امکان برداشت همه توکن‌ها برای همه کاربران فراهم شود.
کیف پول پای نتورک
برای نگهداری و مدیریت توکن‌های Pi به کیف پول نیاز دارید. پای نتورک دو کیف پول را از طریق اپلیکیشن Pi Browser در اختیار کاربران قرار می‌دهد:
- کیف پول تست‌نت: برای انجام تراکنش‌های آزمایشی با توکن‌های تستی طراحی شده. این توکن‌ها ارزشی ندارند و فقط برای آزمایش عملکرد شبکه استفاده می‌شوند.
- کیف پول مین‌نت: بعد از احراز هویت توکن‌های استخراج‌شده به این کیف پول منتقل می‌شود. این کیف پول دارایی اصلی شما را نگهداری می‌کند، اما فعلا فقط می‌توانید از آن برای انتقال پای به سایر کاربران احرازهویت‌شده در اکوسیستم بسته پای استفاده کنید.
والت ارز دیجیتال پای از نوع غیرامانی است و کنترل کلیدهای خصوصی در دست خود شماست.
ماجرای عرضه پای نتورک در بعضی صرافی‌ها چیست؟
در سال ۲۰۲۲ پای به صورت ظاهری و ساختگی لیست شد اما تیم پروژه اعلام کرد مجوزی برای این کار صادر نشده. سه سال بعد و در ۲۰ فوریه ۲۰۲۵ (۲ اسفند ۱۴۰۳) توکن‌های پای به طور رسمی در صرافی‌هایی مانند OKX، Gate.io، Bitget و MEXC لیست شد.
با لیست شدن پای کاربران توکن‌های خود را به شبکه اصلی منتقل و سپس برای معامله به صرافی‌ها واریز کردند. قیمت اولیه توکن حدود ۱.۵ دلار بود، اما به دلیل عرضه بالا و فشار فروش قیمت تا زیر ۱ دلار کاهش یافت.
| نوع لیست شدن | تاریخ | توضیح |
| لیست‌های مشکوک/IOU | اواخر ۲۰۲۲ | نمایشی؛ بدون مجوز رسمی؛ قیمت‌های بسیار گزاف و غیرواقعی |
| لیست رسمی | فوریه ۲۰۲۵ | همراه با راه‌اندازی مین‌نت؛ معامله و برداشت واقعی |
چگونه ارز PI بخریم؟
برخی صرافی‌های ایرانی و خارجی امکان خرید و فروش Pi را فراهم کرده‌اند. صرافی‌های ایرانی به دلیل پشتیبانی فارسی، امکان پرداخت با تومان و نبود ریسک تحریم گزینه مناسب‌تری برای کاربران ایرانی هستند.
برای خرید پای باید پس از ثبت نام در صرافی و احراز هویت این مراحل را طی کنید:
- در پنل کاربری صرافی حسابتان را به میزان مورد نظر شارژ کنید.
- در بخش معاملات ارز Pi را از لیست توکن‌ها انتخاب کنید.
- مقدار مورد نظر برای خرید را مشخص کرده و با تومان یا تتر پرداخت کنید.
- پس از خرید، ارز Pi به کیف پول داخلی صرافی منتقل می‌شود.
روش انتقال ارز دیجیتال پای نتورک چیست؟
در فاز فعلی انتقال پای تنها در صورتی ممکن است که فرستنده و گیرنده هر دو KYC را با موفقیت پشت سر گذاشته باشند. انتقال هم فقط در اکوسیستم پای انجام می‌شود:
- مطمئن شوید که توکن‌های شما به شبکه اصلی منتقل شده‌اند.
- در اپلیکیشن Pi Network به بخش کیف پول یا Wallet بروید.
- در بخش ارسال یا Transfer آدرس مقصد و تعداد توکن‌ها را وارد کنید.
- رمز عبور یا کلید خصوصی را وارد و تراکنش را تایید کنید.
- منتظر بمانید تا تراکنش در بلاکچین تأیید شود.
آیا پای نتورک کلاهبرداری است؟
برای رسیدن به پاسخ این سوال باید استدلال‌های هر دو طرف را بدون تعصب بررسی کنیم. در ادامه دلایل موافقان و مخالفان را کنار هم قرار می‌دهیم تا تصویر کامل‌تری از این پروژه پرحاشیه به دست آوریم.
چرا ارز دیجیتال پای نتورک کلاهبرداری نیست؟
طرفداران و تیم توسعه‌دهنده پای نتورک برای دفاع از اعتبار پروژه به چند نکته اشاره می‌کنند:
- عدم درخواست پول: پای نتورک هرگز از کاربران خود نخواسته که برای استخراج یا مشارکت در پروژه پولی بپردازند. این مهم‌ترین تفاوت آن با کلاهبرداری پانزی است.
- تیم توسعه معتبر: بنیان‌گذاران پروژه فارغ‌التحصیلان دانشگاه معتبر استنفورد هستند و هویت آنها مشخص است.
- جامعه میلیونی و فعال: پای نتورک ده‌ها میلیون کاربر فعال دارد که بخش زیادی از آنها احراز هویت شده‌اند.
- هدف بلندمدت: تیم پای همیشه گفته این پروژه بلندمدت است و هدفش ساختن اکوسیستمی پایدار است، نه کسب سود سریع.
چرا ارز دیجیتال پای نتورک کلاهبرداری است؟
در طرف مقابل منتقدان با ارائه دلایل فنی و ساختاری انگشت اتهام را به سمت این پروژه نشانه رفته‌اند.
محدودیت فنی در ماینینگ با موبایل
ادعای استخراج با موبایل از پایه اشتباه است. استخراج واقعی نیازمند قدرت محاسباتی عظیم برای حل معادلات رمزنگاری است. کاری که اپلیکیشن پای انجام می‌دهد، تنها شمارنده ساده‌ای است که بر اساس کلیک روزانه عددی را به حسابتان اضافه می‌کند. این هرچه که باشد استخراج نیست.
عدم پایبندی به نقشه راه
با گذشت سال‌ها از شروع پروژه هنوز مهم‌ترین وعده آن یعنی راه‌اندازی شبکه باز محقق نشده. تاخیرهای مداوم و عدم ارائه یک جدول زمانی شفاف اعتماد کاربران را خدشه‌دار کرده است.
شباهت به پروژه‌های هرمی
ساختار رشد پای نتورک کاملا به طرح‌های هرمی شباهت دارد. در این سیستم تمرکز به جای توسعه محصول کاربردی، بر جذب اعضای جدید است.
نداشتن پشتوانه مالی
پای نتورک هیچ سرمایه‌گذار شناخته‌شده‌ای ندارد و مدل درآمدی آن بر پایه نمایش تبلیغ به کاربرانش استوار است.
لیست نشدن ارز پای
پروژه‌ای با جامعه‌ای به این بزرگی اگر یک بلاکچین کارآمد داشت، باید تا کنون در صرافی‌های معتبر لیست می‌شد. عدم وقوع این اتفاق پس از این همه سال، یک زنگ خطر جدی است.
اولین دروغ در صفحه اول
شعار اصلی پای یعنی «اولین ارز دیجیتالی که می‌توانید با گوشی خود استخراج کنید» ادعایی نادرست است. قبل از پای پروژه‌های دیگری مانند Electroneum نیز چنین ادعایی داشتند. همچنین این فرایند اصلاً استخراج نیست.
پای وسیله را جایگزین هدف کرده است
هدف اصلی پروژه از ساخت یک ارز دیجیتال کاربردی، به جذب هرچه بیشتر کاربر تغییر کرده است. رشد شبکه به خودی خود تبدیل به هدف شده نه وسیله‌ای برای رسیدن به یک هدف بزرگتر.
در وایت‌پیپر کلی‌گویی شده است
وایت‌پیپر پای نتورک بیشتر شبیه سند بازاریابی است تا سند فنی. در آن کلی‌گویی زیادی شده و جزئیات فنی و نوآوری‌های تکنولوژیک سطحی توضیح داده شده‌اند.
ساختار وایت‌پیپر ناشیانه است
ساختار سند و نحوه ارائه مطالب، با وایت‌پیپرهای پروژه‌های بزرگ و معتبر مانند بیت‌کوین یا اتریوم قابل مقایسه نیست و عمق فنی لازم را ندارد.
توضیحات فنی نامفهوم و اشتباه است
برخی از توضیحات فنی ارائه شده در مورد الگوریتم اجماع و نحوه کارکرد شبکه از نظر متخصصان بلاکچین مبهم، ناقص یا حتی اشتباه هستند.
انتقادها به پای نتورک؛ یکی از تمیزترین کلاهبرداری‌های کریپتویی!
برخی منتقدان پا را فراتر گذاشته و پای نتورک را یک کلاهبرداری تمیز می‌نامند. از نظر آنها پروژه ارزشمندترین دارایی‌های هر کاربر را از چنگش درمی‌آورد: زمان، توجه و اطلاعات شخصی شما.
پای نتورک به واسطه نام استنفورد ارزشمند نمی‌شود!
ارتباط پروژه با دانشگاهی معتبر تضمینی برای موفقیت یا صداقت آن نیست. تاریخ پر از پروژه‌های شکست‌خورده‌ای است که توسط افراد تحصیل‌کرده رهبری می‌شدند.
Pi Network در عمل یک ارز دیجیتال نیست
تا زمانی که پای محبوس شده و قابل انتقال به دنیای خارج نیست، نمی‌توان آن را یک ارز دیجیتال واقعی دانست.
استخراج پای نتورک با گوشی یک سراب است
کاربران با این تصور که در حال انجام کاری مشابه استخراج بیت‌کوین هستند، به پروژه می‌پیوندند، در حالی که واقعیت چیز دیگری است.
با پای نتورک افراد دیگری را به پول می‌رسانید!
شما هر روز اپلیکیشن را باز می‌کنید، تبلیغ می‌بینید و اطلاعات را در اختیار پروژه قرار می‌دهید. در ازای آن هم چیزی گیرتان نمی‌آید در حالی که بنیان‌گذاران از این ترافیک درآمد میلیون دلاری به جیب می‌زنند.
| موافقان می‌گویند | مخالفان پاسخ می‌دهند |
| تیم معتبر دانشگاهی دارد. | تیم‌های علمی بسیاری پروژه‌های بی‌ارزش ساخته‌اند. |
| رایگان است پس ضرر ندارد. | زمان و اطلاعات شخصی شما را می‌گیرد. |
| میلیون‌ها کاربر دارد. | تعداد کاربران هیچ‌گاه کیفیت پروژه را تضمین نمی‌کند. |
| الگوریتم اجماع نوین دارد. | هیچ مدرکی از پیاده‌سازی دقیق منتشر نشده. |
| برنامه بازاریابی مشخص دارد. | درآمد تبلیغات فقط به جیب سازندگان می‌رود. |
مزایا و نقاط قوت پروژه پای نتورک
- توسعه‌دهندگان پروژه از متخصصان دانشگاه استنفورد هستند.
- ارز پای نتورک در کوین‌مارکت‌کپ و چند صرافی بزرگ لیست شده.
- اپ پای نتورک ده‌ها میلیون بار دانلود شده؛ موفقیتی که بسیاری از پروژه‌های قدرتمند کریپتویی در حسرت آن هستند.
- امتحانش رایگان است و ریسک مالی مستقیمی کاربر را تهدید نمی‌کند.
- با فرایند احراز هویت دنبال افزایش امنیت و حذف بات‌ها هستند.
معایب پروژه پای نتورک
- توکن PI در حال حاضر ارزش مالی واقعی ندارد.
- جمع‌آوری اطلاعات شخصی کاربران (به‌ویژه در KYC) یک ریسک بزرگ است.
- فرایند توسعه کند و مبهمی دارد و نقشه راه مشخص نیست.
- کاربران وقت و دیتای خود را هزینه می‌کنند اما مدل درآمدی پروژه تنها به نفع بنیان‌گذاران است.
- جزئیات فنی پروژه و نوآوری‌های آن به درستی تشریح نشده است.
آینده پای نتورک
آینده این پروژه در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته و سرنوشتش به یک عامل کلیدی بستگی دارد: باز شدن شبکه اصلی به روی همه. تا آن زمان هرگونه پیش‌بینی فقط حدس و گمان است.
آیا شبکه Pi ارزش وقت شما را دارد؟
اگر به پای نتورک به چشم یک سرگرمی یا بلیت بخت‌آزمایی نگاه می‌کنید که شاید روزی به نتیجه برسد و حاضر به پذیرش ریسک‌های حریم خصوصی هستید، شاید صرف روزانه یکی دو دقیقه زمان منطقی باشد.
اما اگر دنبال یک سرمایه‌گذاری جدی یا راهی برای کسب درآمد هستید، پروژه‌های معتبرتر و شفاف‌تری در بازار کریپتو روی میز هستند.
تأثیر آپدیت ۵ مارس ۲۰۲۲ پای نتورک بر کاربران ایرانی
در این به‌روزرسانی تیم پای محدودیت بیشتری بر احراز هویت اعمال کرد. بسیاری از کاربران ایرانی به دلیل تحریم‌ها، با محدودیت‌هایی در KYC مواجه شدند و نگرانی‌هایی درباره از دست دادن توکن‌های استخراج‌شده ایجاد شد.
آینده پای نتورک؛ ارز PI را با BTC مقایسه نکنید!
یکی از بزرگترین اشتباهات مقایسه پای با بیت‌کوین است. این دو پروژه از نظر فلسفه، فناوری و هدف زمین تا آسمان با هم تفاوت دارند. بیت‌کوین یک شبکه غیر متمرکز واقعی با یک دهه سابقه است اما پای هنوز در مرحله آزمایشی و متمرکز قرار دارد.
| ویژگی | Pi Network | بیت‌کوین (BTC) | اتریوم (ETH) |
| وضعیت شبکه | بسته | باز از ۲۰۰۹ | باز از ۲۰۱۵ |
| اجماع | الهام از FBA/SCP (ادعایی) | اثبات کار | اثبات سهام |
| فهرست در صرافی‌ها | بسیار محدود | جهانی و گسترده | جهانی و گسترده |
| استخراج | ادعایی با موبایل | با سخت‌افزار قدرتمند | استیکینگ |
| کاربردها | نامشخص | ذخیره ارزش و تراکنش | قرارداد هوشمند/DeFi/NFT |
| ارزش فعلی | ۰.۳۳ دلار | ۱۱۵ هزار دلار | ۴۵۰۰ دلار |
جمع‌بندی نهایی
پاسخ قطعی به این پرسش که آیا پای نتورک کلاهبرداری است یا خیر دشوار است. چون تاکنون نشانه جدی از کلاهبرداری مالی یا سواستفاده از اطلاعات کاربران دیده نشده است. پای نتورک از یک سو تیم توسعه‌دهنده معتبری دارد و فناوری قابل قبولی ارائه می‌دهد. از طرف دیگر توسعه بسیار کند، ارزش مالی نامشخص و مدل رشد شبه هرمی دلایل کافی برای تردید را فراهم می‌کنند.
پای نتورک تا زمانی که شبکه‌ای کاملا باز نشده و در صرافی‌های معتبر لیست نشود، چیزی بیش از یک بازی نیست. تصمیم برای صرف وقت و به اشتراک‌گذاری داده‌ها در ازای وعده سازندگان به عهده شماست. شاید این پروژه روزی به موفقیت برسد، اما فعلا ورود به آن با چشمانی باز و انتظارات واقع‌بینانه منطقی‌تر است.
سوالات متداول
پای نتورک چگونه استخراج می‌شود؟
با نصب اپلیکیشن و فشردن یک دکمه در هر ۲۴ ساعت، حضور خود را تایید کرده و در ازای آن توکن PI به عنوان پاداش دریافت می‌کنید.
آیا می‌توانم با لمس روزانه صاعقه در نرم‌افزار پای، درآمد کسب کنم؟
لمس دکمه صاعقه مقداری توکن پای به حساب شما اضافه می‌کند؛ اما کسب درآمد واقعی پس از احراز هویت و فروش توکن‌ها ممکن است.
چگونه پای نتورک را بفروشم؟
توکن‌های استخراج و آزاد شده را به کیف پول شبکه اصلی منتقل کرده و سپس در صرافی‌های معتبر به فروش برسانید.
قیمت پای نتورک چند است؟
قیمت رسمی پای نتورک در اوایل شهریور ماه با افت قابل توجه نسبت به عرضه اولیه، به ۳۳ سنت رسیده است.
