سیمپلیسیتی در سایدچین Liquid راه‌اندازی شد؛ با اینکه هدف آن پرهیز از شلوغی و پیچیدگی‌های اتریوم عنوان شده، اما نگرانی کارشناسان در مورد متمرکز بودن پابرجاست و نسبت آن هشدار می‌دهند.
شرکت زیرساخت بیتکوین بلاک‌استریم امیدوار است بتواند کار دشوار وارد کردن قراردادهای هوشمند کاربردی به شبکه بیتکوین را انجام دهد. کاری که تاکنون کسی قادر به انجامش نبود.
روز پنج‌شنبه، بلاک‌استریم، شرکت کانادایی فعال در حوزه زیرساخت بیتکوین که فناوری‌هایی را برای امور مالی غیرمتمرکز توسعه می‌دهد، از سیمپلیسیتی رونمایی کرد؛ یک زبان برنامه‌نویسی قرارداد هوشمند برای سایدچین Liquid. بلاک استریم هدف این زبان را، اضافه کردن قابلیت‌های مشابه اتریوم به بیتکوین عنوان کرده، ولی در عین حال از سنگینی داده‌ها و مشکلات امنیتی جلوگیری کند.
قراردادهای هوشمند مدتهاست که قطعه‌ی گمشده بلاکچین بیتکوین محسوب می‌شوند. در حالی که اتریوم و بلاکچین‌های دیگر امکانات برنامه‌پذیر ارائه می‌دهند، بیتکوین به دلایل فنی و ایدئولوژیک از چنین گسترشی خودداری کرده است.
قراردادهای هوشمند؛ بخش‌های مفقوده بلاکچین بیتکوین
قراردادهای هوشمند مدتهاست که یکی از بخش‌های مفقوده بلاکچین بیتکوین هستند. در حالی که اتریوم و دیگر بلاکچینها قابلیت‌های برنامه‌ریزی‌شده‌ای ارائه می‌کنند، اما بیتکوین به دلایل فنی و ایدئولوژیک از توسعه و افزودن چنین ویژگی‌هایی خودداری کرده است؛ دلایل فنی به ساختار و محدودیتهای طراحی بیتکوین برمی‌گردد و از نظر ایدئولوژی نیز جامعه بیتکوین تمایل دارد شبکه را ساده، پایدار، و امن نگه دارد.
به گفته اندرو پولسترا، رئیس بخش تحقیقات بلاک‌استریم، می‌توان سیمپلیسیتی را تلاش این شرکت برای پر کردن این شکاف دانست. او می‌گوید با پشتیبانی بومی از قراردادهای هوشمند پیشرفته‌تر، سیمپلیسیتی میتواند ابزارهای مالی مختلفی مثل کیف پول‌ها، کنترل تفویص شده (delegated control) ، و امضاهای آستانه‌ای (threshold signatures) را مستقیماً به پروتکل بیتکوین اضافه کند.
پولسترا در گفتگو با Decrypt مدعی شد: «با رشد مداوم تسلط بیتکوین، روزبه‌روز روشن‌تر می‌شود که این شبکه به امن‌ترین ذخیره ارزش دیجیتال جهان تبدیل خواهد شد.» همچنین وی معتقد است: «این رویکرد، کاربرد بیتکوین را به چیزی فراتر از صرفاً نگه‌داری ارزش گسترش می‌دهد و آن را به یک پلتفرم برنامه‌پذیر برای زیرساخت‌های مالی تبدیل می‌کند.»
به گفته باب بادِلی، هم‌بنیان‌گذار پروژه Bitcoin Runes در Odin.Fun، با اینکه توسعه‌دهندگان تلاش کرده‌اند قراردادهای هوشمند و امور مالی غیرمتمرکز (DiFi) را وارد شبکه بیتکوین کنند، اما لایه پایه بیتکوین هرگز برای منطق پیچیده مورد نیاز قراردادهای هوشمند ساخته نشده است و از همین جاست که محدودیتهای فنی شروع می‌شوند.
بادِلی به Decrypt گفت:
«از آنجا که در لایه اول بیتکوین فقط اسکریپت بیتکوین را برای قراردادهای هوشمند دارید، قابلیت‌ها بسیار محدود است. این زبان برنامه‌نویسی تورینگ کامل نیست. بسیاری از کدهای عملیاتی (OP codes) یا قابلیت‌هایی که ممکن است در سیستم‌های پیشرفته‌تر وجود داشته باشد، در اینجا غایب‌اند. و به همین دلیل، در لایه اول بیتکوین نمی‌توانید هر کاری که بخواهید انجام دهید.»
ساختار لایه اول بیتکوین
در لایه اول بیتکوین (Bitcoin L1) فقط زبان برنامه‌نویسی سادهای به نام اسکریپت بیتکوین وجود دارد که قابلیت‌های آن بسیار محدود است. این زبان کامل و پیشرفته‌ای نیست و بسیاری از دستورات و امکانات لازم که در زبانهای برنامه نویسی دیگر وجود دارد، در آن مشاهده نمی‌شود. به همین دلیل، نمی‌توانید روی لایه اول بیتکوین هر کاری که بخواهید انجام دهید.»
بلاک‌استریم می‌گوید سیمپلیسیتی ویژگی‌هایی را که در پلتفرم‌های دیگر باعث ایجاد باگ و مشکلات امنیتی و هک شدند، مورد استفاده قرار نمی دهد. این شرکت زبان سالیدیتی را که قراردادهای هوشمند اتریوم را پشتیبانی می‌کند، به باد انتقاد گرفته است. چرا که مواردی مثل امکان بازگشت‌پذیری (recursion)، حلقه‌های بی‌پایان و حالت سراسری (global state) با اینکه باعث می‌شود کدها توانمندتر و پیچیده‌تر باشند، اما در عین حال ریسک‌پذیری آنها را افزایش داده و پیش‌بینی رفتارشان را سخت‌تر می‌کند.
سیمپلیسیتی مدعی است که توانسته با حذف این عوامل، به اجرایی امن‌تر، قابل پیشبینیتر و بهینه‌تر از نظر منابع برسد؛ به این ترتیب که از انجام محاسبات بی‌پایان جلوگیری کرده و قراردادها را به منطق خودبسنده، قابل بررسی و صریحا تعریف شده محدود می‌کند.
با این که این موضوع ممکن است محدودیت‌هایی در دامنه کارهای که توسعه‌دهندگان ایجاد کند، اما بلاک‌استریم می‌گوید که چنین مبادله‌ای ارزشش را دارد. در این رابطه پولسترا گفت:
«توانایی اثبات ریاضی نحوه رفتار یک قرارداد قبل از زمان اجرا روی زنجیره، به‌طور کامل دسته‌ای از باگ‌های رایج در دیفای را حذف می‌کند؛ باگ‌هایی که تاکنون مانع از مشارکت جدی نهادهای بزرگ در این اکوسیستم شده‌اند.»
سیمپلیسیتی که نخستین بار در سال ۲۰۱۲ معرفی شد، بر پایه سیستم UTXO بیتکوین ساخته شده است. UTXO مخفف Unspent Transaction Output یا «خروجی تراکنش خرج‌نشده» است؛ یعنی همان روشی که بیتکوین برای پیگیری مالکیت دارایی‌ها و تراکنش‌ها استفاده می‌کند. برخلاف سیستم مبتنی بر حساب در اتریوم، در این مدل هر تراکنش به معنی استفاده از کوین‌های قدیمی و ایجاد کویت‌های جدید است.
برای حل محدودیتهای این مدل و اجرای قراردادهای هوشمند، Simplicity روی شبکه لایه دوم شرکت Blockstream اجرا می‌شود. این لایه دوم امکان تراکنش‌های سریعتر و خصوصی‌تر را فراهم می‌کند و با توجه به معماری UTXO، همه داده‌ها و وضعیت مورد نیاز قرارداد باید در هر تراکنش همراه باشند، بدون اتکا به وضعیت کلی و سراسری شبکه. این رویکرد اجرای امن‌تر، قابل پیشبینیتر و ایزوله‌تر قراردادها را به دنبال دارد.
سیمپلیسیتی مستقیماً روی بیتکوین اجرا نمی‌شود، بلکه روی یک سایدچین فدراسیونی که توسط Liquid Federation مدیریت می‌شود، کار می‌کند. این یعنی برخلاف بیتکوین یا اتریوم، یک شبکه کاملاً باز و بدون نیاز به مجوز نیست.
بادلی اشاره کرده که اجرای Simplicity روی یک سایدچین فدراسیونی، تحت مدیریت Liquid Federation باعث بروز نگرانی‌هایی درباره سانسور، تمرکززدایی و پذیرش گسترده این فناوری در طول زمان خواهد شد. او می‌گوید: «در اینجا شما با نگرانی‌های مربوط به تمرکزگرایی، سانسور و البته میلیون‌ها بده بستان روبه‌رو می‌شوید؛ آن هم نه فقط در لایه فنی، بلکه در مسائل حقوقی، قابلیت برنامه‌پذیری، سرعت، و حاکمیت. همه در حال امتحان کردن روش‌های مختلف هستند، مصالحه‌های گوناگون انجام می‌دهند و به دنبال یک کاربرد بیتکوین می‌گردند که با نیاز مردم منطبق باشد.»
به عبارت دیگر، این مدل اجرا با این که امنیت و پیش‌بینی‌پذیری بالایی دارد، از سوی دیگر باعث محدودیت‌هایی در آزادی عمل، غیرمتمرکز بودن کامل و نیز چالشهایی در حاکمیت و توسعه فنی می‌شود که هنوز پاسخ قطعی برای آنها یافت نشده است و مسیر پذیرش گسترده آن در شبکه بیتکوین را پیچیده‌تر می‌کند.
در حال حاضر، سیمپلیسیتی روی شبکه Liquid اجرا می‌شود؛ اما پتانسیل بلندمدت آن در این است که چگونه به بلاکچین لایه اول بیتکوین راه پیدا می‌کند؛ البته سوال مهم‌تر این است که آیا در نهایت به بلاکچین لایه اول بیتکوین می‌شود یا خیر؟
Poelstra می‌گوید: «اگر در آینده سیمپلیستی بر بیتکوین پذیرفته شود، سیمپلیسیتی میتواند بیتکوین را به‌عنوان یک لایه تسویه‌حساب برنامه‌پذیر برای تمام امور مالی در سطح سازمانی مطرح کند، بدون اینکه اصول اصلی بیتکوین قربانی شود.»
به بیانی دیگر، اگر این فناوری بتواند به صورت رسمی و پایدار بر روی لایه اول بیتکوین اجرا شود، میتواند امکانات بسیار پیشرفته و برنامه‌پذیر مالی را با حفظ امنیت و اصول اساسی بیتکوین فراهم کرده و آن را به گزینه‌ای قدرتمند برای استفاده‌های مالی سازمانی تبدیل کند.
